Ozon en hızlı dezenfektan ve en güçlü okside edici ajandır.Yüksek etkinlikte bir gaz olup bakteriler veya diğer kirlerle temasa geçip tepkimeye (reaksiyona) girer.
Ozone hiçbir şekilde kalıcı bir gaz değildir. Tekrar oksijene geri döner. Bu yüzden Ozon gazı havuzun hemen yanı başındaki bir yerde üretilir ve havuz suyuna temas ettirilir. En etkili ticari üretim methodu (corona discharge) adındaki metoddur. İyonize edilmiş alandan kurutulmuş hava geçirilerek elde edilir .
Ozon toksik ( zehirleyen ) bir gazdır. Reaksiyona girmeyen kısımları yüzme havuzundan muhakkak tekrar geri alınmalıdır.
Bunun için yüzme havuzunun devrettirilen suyu bir özel filitreden geçirilerek içindeki ozon gazının fazlası deiyonize (iyonizasyon öncesine geri dönmesi) edilerek geri alınmaktadır. Bu filitrede genel olarak aktif karbon’ludur. Ozon , suda bulunan bakterileri örneğin Eşterya koli (E.koli) yi klordan 100 kat daha hızlı öldürme gücüne sahiptir. Cryptosporidium ( bakteri türü) yüksek miktarda klor dozuna dayanıklıdır. Fakat 3 mg/lt ozone ile bir dakika içinde yok edilir.
Ozon son derece güçlü oksitleyicidir. Her türlü yüzme havuzunda klordan oluşabilecek kokular ve insanlardan gelen organik kirliliklerden ; monochloramin ,dichloramin ve nitrojentriklorit’lerin hepsini önler. İdrar ve ter birleşiklerini kırar , ayrıştırır ve kloraminlerin oluşmasını engeller.
Ozon aynı zamanda son derece kuvvetli topaklayıcıdır ( flokulanttır ) . Ozon kullanmanız halinde uygun sonuçlar ve doğru değerler sağlanır . Havuz suyu için ideal temizliktir. Genel kullanım amaçlı olan havuzlarda, ozon dönüş suyundan çıkarılmalı ve klor filitre giriş suyuna ilave edilmelidir. Filitreye gelene kadar oluşabilecek kirliliklerden korunmak için.Ozonlu havuzlarda bulunması gereken Klor değeri, sadece klor kullanılan başka havuzlardaki klor değerinin çok altında yeterli olacaktır.
Ev havuzlarında ozon, genel kullanım amaçlı havuzlara göre çok daha az dozda kullanılabilir. Kalabalık yüzücü kullanımından sonra havuzda normal olarak bakır bazlı yosun engelleyici ile azıcık klor kullanmak temizlik bakımından havuz için son derece iyi bir emniyet tedbiri olacaktır. Ozon kullanılan havuzlarda emniyette olmak için, normal olarak klor veya brom da kullanılır.
Ozonlu havuzda kullanılan klor veya brom miktarı , sadece, bu maddelerden biri ile çalışan havuzlarda kullanılan miktarın % 50 si kadar brom ve klor kullanılsa bile havuzda kalabilecek mikroorganizma ve Bakterilerin tamamiyle yok edebileceği muhakkaktır.
Aktif Oksijen
Klor ve brom birleşimlerinden oluşan ve son zamanlarda popüler olmaya başlayan bir metotdur. Aktif oksijenin ana maddesi potasyum monopersulfattır. Ayrıca potasyumperoxymonosulfat da denebilir veya kısa ve basitçe monopersulfat birleşimi denmektedir.
Potasyum monopersulfat organik kirlilikleri, diğer klor birleşimlerinin verdiği rahatsızlıkların hiçbirini vermeden okside eder.
Bu madde beyaz renkli ve granül görünümünde olup çok rahat akışkandır . Suda çok hızlı erir. Fakat asitik yapıdadır pH değerini devamlı ayarlamak gerekir. Bazı ev havuzlarında tek başına kullanılır ama yanında aynı zamanda dezenfeksiyona da yardımcı olacak yosunla mücadele maddelerinden, antialgea veya algeknockout’un bulunması gerekir .
Genel kullanım amacına yönelik açık havzularda klor dezenfeksiyonuna alternatif olarak kullanılır. Buda daha ziyade şok klorlama yapılacağı zaman uygulanır . Bu tip genel kullanımlı açık havuzlarda şok dozlama yapıldığında bağlı klor seviyesinde azalma yapacağına , yükseltebilir. Aktif oksijen Organik kloraminleri şok dozlama yaparak değil; potassiummonopersulfat oksidasyonu sayesinde yok etme gücüne sahiptir.
İlave olarak klor kullanılmayan havuzlarda şok dozlama olarak kullanılır. Örneğin Brom kullanılan havuzlarda kullanılabilir. BCDMH ile birlikte kullanılarak havuz suyunda harcanmış olan bromun tekrar hypobromus asit haline dönmesi için kullanılır.
İki dezenfeksiyon sisteminin parçası olan ve çok kullanılan sodyum bromid , bromun parçasıdır. Potasyum monopersulfat oksidan olup veya bromid iyonunu aktif hale geçirip Bromin yapar . Sonuçta güçlü dezenfektan, hypobromus asit olur. Bu
dezenfektan havuz kirliliği ile mücadele ederken harcanmış olan bromin, monopersulphate ile okside olunca , tekrar geri dönecektir.Yeterli derecede okside edici madde bulunması halinde bu İmalat devrederek devam edecektir. Potasyum monopersulfat kullanıldığında yeterli ve verimli filitrasyon yapılmalıdır.
Bununla beraber düzenli ters yıkama da yapılmalıdır . Flokulasyon için de gerekli kimyasallar kullanmalıdır . Örneğin: Superfloc C veya superflok K , Fast flock gibi.
Okside edici potasyum monopersulfat yerine hidrojenperoksit alternatif olarak kullanılabilir. Sıvı formdadır, ancak idaresi oldukça zor kimyasaldır.
Genelde ev havuzlarında kullanılır. Otomatik dezenfeksiyon ile suya verilmesi tavsiye olunur. Burada kimyasalı doğru miktarda dozlamak çok önemlidir.
Avantajı ; hidrojen peroksitin ayrıcısı su ve oksijen olduğundan ,suda bulunan ( TDS : total dissolved solids) (Parçalanmayan toplam katı parçacıklar)’ın sudaki miktarında, bunu kullanmak yüzünden hiç artış olmaz.
Kaynak: Sami Bölükbaşıoğlu Mak. Y. Mühendisi, Selim BölükBaşıoğlu Mak. Mühendisi