Manifold motorun supap tertip tarzına göre silindir blokunun veya silindir kapağının yan tarafına bağlanan bir boru sistemi olup emme ve egzoz manifoldları olarak iki kısma ayrılır.
Motorun çalışmasını sürdürebilmesi için sürekli temiz havaya ihtiyacı vardır. Hava sistemi motorun bu temiz hava ihtiyacını karşılar. Emme ve egzoz manifold biçimlerinin, motordaki supap dizilişi ile çok yakın ilişkisi vardır. Çok özel hâllerde her silindir için ayrı ayrı emme ve egzoz manifold borusu yapılan motorlar olmakla beraber, genellikle birbirine yakın, iki silindir için bir emme borusu şeklinde yapılır. Egzoz manifoldları dış silindirlere ayrı ayrı, iç silindirlere ise iki silindire bir egzoz borusu gelecek şekilde yapılır.
Emme Manifold Özellikleri
Emme manifoldlarının görevi, karbüratörlü motorlarda veya tek noktalı yakıt püskürtme sistemlerinde hazırlanan karışımı, dizel veya çok noktalı yakıt püskürtme sistemlerinde ise havayı silindirlere ulaştırmaktır.
Emme manifoldları, karbüratörlü veya yakıt enjeksiyon sistemlerinde, silindirlere olan uzaklıkları eşit yapılır. Her silindire eşit miktarda, eşit oranda ve eşit ısıda karışım veya hava gönderebilmelidir. Emme manifold boruları, silindirlere karışım ve hava akışını engellemeyecek şekilde, iç yüzeyleri düzgün ve köşeleri tatlı kavisli olarak yapılmış olup emme manifold boruları silindirlere aşırı karışım veya hava gönderecek şekilde biçimlendirilmiştir. Emme manifoldları genellikle dökme demir veya alüminyum alaşımlarından yapılır.
Hava Filtreleri
Motora giren hava filtreden geçerek temizlenir.
Görevleri
Motorun çalışması anında emme manifoldundan motor silindirlerine çok miktarda hava girer. Bu kadar havanın içinde oldukça fazla sayılacak toz, kum zerreleri bulunur. Bu toz ve kum zerreleri silindirlere gönderilecek olursa motora çok zarar verir. Bu toz ve kum zerrelerinin motor silindirlerine girmemesi için hava filtreleri kullanılır. Bu filtreler emme manifoldu hava giriş ucuna bağlanır. Filtre elemanını içinden geçen hava taşıdığı yabancı maddeleri bırakarak temizlenmiş bir şekilde silindirlerin içine dolar. Hava filtrelerinin diğer görevi de emme manifolduna hızla giren havanın meydana getireceği sesi kesmektir.
Çeşitleri
– Kuru tip hava filtreleri
Hava filtrelerinin süzgeç maddeleri keçe, lif, ince veya sık dokunmuş perde, cam elyafı, kumaş ve kâğıttan yapılabilir. Bu filtrelerin karakterleri toz tutma verimlerinin yüksek oluşudur. Diğer yandan toz tutma miktarı çoğaldığı zaman hava akımına direnç artar ve temizlenmeleri veya değiştirilmeleri gerekir.
Metallerden yapılanlar yıkanabilir olduklarından her yıkama sonunda verimleri yükseltilebilir. Lifli, keçe ve cam elyafından yapılanlar genellikle kalın ve filtre derindir. Bu tür filtrelerin kirlendikleri zaman temizlenmeleri çok zordur.
Kâğıt filtreler reçine ile doymuş hale getirilmektedir. Bu filtrelerin temizlenme verimleri %99,6~99,9 dolayındadır. Kirlenen filtreler basınçlı hava ile temizlenir. Ancak kâğıt elemanın çok ince gözeneklerinin tozla tıkandığı dikkate alınmalı ve filtre değiştirilmelidir.
– Yağlı tip hava filtreleri
Birçok türü olan bu filtrelerde içinde yağlama yağı olan bir depo ve bunun üzerinde, içinde çelik yünü bulunan bir üst bölme vardır. Filtrenin çalışması sırasında hava üst orta boşluktan girer ve yağ deposundaki yağın içinden geçer. Bu geçiş sırasında depodaki yağlama yağı yukarıya, perde elemana doğru kuvvetle itilir. Perde eleman hava ve yağı birbirinden ayırarak ikincinin tekrar depoya dökülmesini sağlar. Akım yönünün ani değişimi hava içindeki tozların büyük bir bölümünün ayrılması ve filtrenin alt tarafında depolanmasına neden olur.
Bu tür hava filtrelerinin sık sık temizlenmesi gerekir. Temizleme işleminde yağ deposu çıkarılıp içindeki kirli yağ dökülür, artık ve pislikler temizlendikten sonra filtre, temiz yağ ile belirli bir seviyeye kadar doldurulur.