Hazen-Williams Sürtünme Kaybı Formülü

Antoine de Chezzy’nin 1775 yılında yaptığı çalışmasından yararlanarak 1905 yılında Allen Hazen ve Gardner S. Williams çeşitli testler ve çalışmalar yaparak Hazen-Williams sürtünme kaybı formülünü bulmuşlardır.

Suyun ağırlığı ile olan basınç kaybı yanında hidrolik hesaplamalarda diğer bir önemli basınç kaybı sürtünme kaybıdır. Borunun iç yüzeyinin suya karşı göstermiş olduğu sürtünme direncinden kaynaklanan kayıptır. Özellikle yangın sulu söndürme sistemleri hidrolik hesaplamalarında sürtünme basınç kaybını hesaplamak için  Hazen-Williams formülü en çok kullanılan standart bir formüldür.

Hazen-Williams

Hazen-Williams Formülü

Pm=6.05 [(Qm 1,85)/C1,85 dm4,87] *105
Pm= Birim uzunluk borudaki sürtünme direnci  (bar/m)
Qm= akış (lt/dk)
C= Sürtünme Kaybı Katsayısı
dm= boru iç çapı (mm)

C sürtünme kaybı katsayısı Hazen ve Williams tarafından geliştirilen boru iç yüzeyinin malzeme, üretim ve ortam şartlarında karşılaştırılarak oluşturulan boru iç yüzeyinin pürüzlülük durumunu gösteren bir katsayıdır. C sürtünme kaybı katsayısı büyüdükçe boru iç yüzeyi daha pürüzsüzdür.

Sürtünme Kaybı Katsayısı CDüzeltme Çarpanı
1000.713
1201.00
1301.16
1401.33
1501.51

Örnek Hesap;

2” çapında galvanizli boruda 200 lt/dk debi ile aktığında birim boyda ki sürtünme kaybı nedir?
2” borunun iç çapı 53 (mm) dir,
C= 120  Galvanizli boru,
Q= 200 (lt/dk)

Pm=6.05 [(Qm 1,85)/C1,85 dm4,87] *105
Pm=6.05 [(200 1,85)/1201,85 534,87] *105
Pm= 0,0062 (bar/m)
Toplam sürtünme kaybını hesaplamak için boru boyu ile Pm çarpılır. Aynı malzemeden yapılmış uygulamada boru çapını daha büyük seçerek sürtünme kaybı azaltılır.
2” galvanizli boruda, 200 lt/dk debide Pm=0,0062 bar/m dir.
3” galvanizli boruda, 200 lt/dk debide Pm=0,0008 bar/m olur.

Hazen Williams Formülü Excel Hesaplama Formu
Açıklamaİndirme Linki
Hazen Williams HesabıYangın Tesisatı Sprink HesabıHazen-Williams.xls

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

close

22 Bin Üyemize Katılın