Yangın Merdiveni Basınçlandırma, kaçış yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer mekanlarındaki basınca göre daha yüksek tutarak duman sızıntısını önleme yöntemidir.
Yangın Merdiveni Basınçlandırma işleminde ise yangın merdivenlerine duman girişinin önlenerek insan tahliyesinin dumansız bir ortamda sağlanması ile itfaiye görevlilerine yangına müdahale için uygun ulaşım yolu sağlanması amaçlanır.
Merdiven kovası yangına dayanıklı ve duman sızdırmaz kapılarla bina bölümlerinden ayrıldığından, merdiven kovasına verilen hava ile pozitif basınç uygulanır ve merdiven kovasına komşu bölümlerden duman girişi önlenir.
Yandın Merdiveni Basınçlandırma işlemi zorunlu olan binalar Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik de açıkça belirtilmektedir.
1- Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovasının yüksekliği 30.50 m’den fazla ise, kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması gerekir. Bodrum kata ve üst katlara hizmet veren kaçış merdiveni aynı yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yangına 120 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz bir duvar ile ayrılmış ve ayrı çıkış düzenlenmiş ise, merdiven yuvası için üst katların yüksekliği esas alınır.
2- Bodrum kat sayısı 4’den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri basınçlandırılır.
3- Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması şarttır.
4- Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir.
Yangın anında duman, yangın çıkan bölümden binanın farklı çok daha uzak alanlarına kadar yayılmakta ve geometrik olarak müsait her hacime dolabilmektedir. Merdiven yuvaları, asansör kuyuları ve düşey şaftlar öncelikli olarak dumanın dolabileceği bölümleri oluştururlar. Duman nedeniyle binanın tahliyesi zorlaşır ve aynı zamanda itfaiyenin çalışması da engellenir.
Bina içinde dumanın ve hava hareketinin izlediği yollar akış alanlarını teşkil ederler. Birbirlerine göre paralel, seri veya her ikisinin kombinasyonu şeklinde olabilirler. Sistem tasarımında bina içinde akış alanlarının her iki tarafındaki basınç farklarının aynı değerde olması koşulu ile bu alanların toplamı efektif akış alanları olarak değerlendirilir.
Bu kısa giriş sonrası Yangın Merdiveni Basınçlandırma konusu ve hesaplama yöntemlerinin ele alındığı makalelere göz atalım.
Yangın Merdiveni Basınçlandırma [1]
0B577_s9dv9PcY3FVZnl3dGdRRFEMerdiven Yuvaları Basınçlandırma Tasarım Esasları [2]
0B577_s9dv9PcamFwTGh0ZFU4NU0Yangın Merdiveni Basınçlandırma Hesabı yapabilmeniz için çeşitli excel programlarını ekteki linkten indirebilirsiniz.
| Yangın Merdiveni Basınçlandırma Hesap Programları | ||||
| Açıklama | İndirme Linki | |||
| Yangın Merdiveni Basınçlandırma Hesabı – 1 Excel |  yangin-merdiveni-basinclandirma-hesabi-1.xls | |||
| Yangın Merdiveni Basınçlandırma Hesabı – 2 Excel | yangin-merdiveni-basinclandirma-hesabi-2.xls | |||
Kaynak:
1- Celalettin KIRBAŞ, Makine Mühendisi
2- Kazım BECEREN, Gökhan BALIK, Tesisat Mühendisliği Dergisi
8 yorum
Programlar için çok teşekkürler.
Merhaba,
Bir konut projemiz için fan seçimi hesabı yapmak istiyoruz.
Bina saçak yüksekliği ( h ) : 59,50 m
Bina kat yüksekliği ( h ) : 3 m
Kaçış kapısı adeti ( s ) : 20 ad.
Bir kattaki toplam kova dış duvar alanı ( add ): 50,10 m2
İç duvar sızıntı oranı ( a / a ): 0.0001 sb
Dış duvar ve döşeme sızıntı oranı ( a / ad ):0,00021 sb
Bina merdiven kovası katsayısı ( km ): 0,50 sb
Merdiven kovası dışında eklenen sızıntı alanı ( aek ):0,50 m2
Kaçış kapısı genişliği ( ak ) : 0,9 m
Yangın kaçış kapısı standart alanı ( ask ):1,89 m2
Merdiven evi genişliği ( a ): 5,50 m
Merdiven evi derinliği ( b ) : 2,70 m
Kapı kapama amortisör kuvveti ( fr ) : 30n
Kapıyı açmak için gerekli standart kuvvet ( f) : 110 n
Kapılar kapalı iken standart basınç ( p0 ) : 50 pa
Kapılar açık iken standart basınç farkı ( Δpa ) : 15 pa
Yukarıdaki değerler doğrultusunda hazırladığımız excel formatında ki formda seçilen fan debisi 34.512 m3/h ve 77 Pa olarak bir değer bulduk ve tabloyu MMO’na gönderdik. Odadan şöyle bir yanıt geldi; “Hesapları yaparken açık kapı hız ve açık kapı basınç farkı hesaplarında 2 adet iç kapı öngörmüş ve hesap buna göre yapılmış. Bu iki iç kapı açıkken insanların bina dışına kaçması için bir dış kapı da açık olmak zorunda. Bu hesaplanmamış. Bu da hesaplara katılmalı. Yani yönetmelikte yazıldığı gibi en az 2 iç kapı 1 dış kapı açık olması durumuna göre hesap yapılmalı. Bir de ilk defa 15 Pa basınç farkı kriterinin 1m/sn hız kriterinden fazla çıktığını gördüm. 15 Pa basınç farkı kriterinde kapıdan geçen hava hızı hesaba katılmaz. Bu noktada hesap yanlış. Sonuç olarak hesap gözden geçirilmelidir.” diye dönüş geldi. Doğrusu nasıldır? Yardımcı olabilir misiniz. Saygılar.
Salih Bey merhaba, sorunuz soru-cevap bölümüne taşınacak olup, konu eklendiğinde tarafınıza bilgilendirme yapılacaktır.
menfez montaj yükseliği ile ilgili detay var mıdır?
Ömer Bey merhaba,
Havalandırma montaj detayları ile ilgili en kısa süre içerisinde konu açacağız bu kısımdan detayları alabilirsiniz.
Ayrıca Menfez montaj yüksekliği detayından ziyade, montaj yüksekliğine göre menfez seçimi çok önemlidir. Bu doğrultuda TROX, Halton ve Vivavent gibi markaların sitelerinden ücretsiz kullanım olan programlarını indirip doğru seçim yapabilirsiniz. Programlar montaj ve menfez dosyalarını dwg olarak vermektedir.
MİMARİ ÇOK KATLI BİNALARDA MERDİVENLERİN HEPSİNE BASINÇLANDIRMA ŞAFT VEYA ODACIKLARIN BIRAKILMALIDIR EN AZ % M² VEYA M3 ORANI NEDİR İNŞAAT YAPIMINDAKİ MONTAJ
KOLAYLIĞI NASILDIR
Bülent Bey merhaba,
Basınçlandırma şaftı ilgili merdiven taban alanı doğrultusunda yönetmelikte verilen % değer üzerinden yapılan hesaplamayla bulunmaktadır.
Merhabalar,
Yangın Basınçlandırma Fanının çalışmasını tetikleyen, yani yangının başladığını haber veren sistem nedir. Fan nereden aldığı bilgiyle çalışmaya başlayacağına karar verecektir.
İyi çalışmalar,