Sabit Debili Sistemlerde (CAV- Constant Air Volume) hava terminali, basınçtan bağımsız olarak sabit debide besleme havası sağlar. Bu tip hava terminaline “CAV terminali”, “CAV Kutusu” ya da “CAV Ünitesi” denir.
CAV terminali bir odaya yapılan besleme havasını, oda yükünden bağımsız olarak düzenler. Bu tip sistemlerde ortama beslenecek hava miktarı daha önceden sabitlenir.
CAV İstenen Teknik Özellikleri
• Sistemin verimli çalışması için CAV kutusunda basınç kayıpları düşük olmalıdır.
• Odanın tavanına yerleştirileceği için, konfor koşulları bakımından ses seviyesinin olabildiğince düşük olması beklenir.
• Yer durumu ve montaj kolaylığı bakımından boyutları küçük olmalıdır.
• Damper kanatlarının şekli önemlidir. Oval biçimli damper kanatları lineer kontrol karakteristiği için uygundur.
• CAV kutularının hava debisi fabrikada ayarlanır. Ancak montajdan sonra yerinde gerektiğinde tekrar ayarlanabilmelidir. Bu ayarlama miktarının sabit fabrika ayarına göre % ± 10 olması uygundur.
CAV Çalışma Prensibi
CAV üniteleri odadaki asma tavana yerleştirilir ve bir kanalla ana besleme hava kanalına bağlanır. Odadaki ısı yükündeki değişikliklere göre odaya beslenen havanın, odayı daha fazla soğutmaması için ısıtılması gerekir. Bunun için CAV terminalinin dışına, ihtiyaca gör iki-üç çıkışı olan bir hava dağıtım kutusu (plenumun) yerleştirilir. Soğuk besleme havası bu kutunun içindeki elektrikli veya sıcak sulu yeniden ısıtma bataryasından geçirilerek ısıtılır. Isıtma bataryası ayarlanabilir ve sıcaklık sensörlü bir termostat ile kontrol edilir. Oda sıcaklığı ayar değerinin altına düşünce ısıtma bataryası devreye girer, besleme havasını ısıtır ve oda sıcaklığı ayar değerine yükselince devreden çıkar. CAV ünitesinden çıkan besleme havası, üniteye sese karşı yalıtılmış esnek bir boruyla bağlanan ve tavana yerleştirilen bir veya birden çok difüzöre gelir ve buradan odaya girer.
CAV Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
CAV terminalleri seçilirken düzgün çalışması için difüzörler için gereken minimum hava miktarı dikkate alınmalıdır. Odaya beslenen hava miktarı gerekenden çok düşük olursa odadaki hava yayılımı ve hareketi yeterli olmaz. Besleme havası difüzörden çıkınca oda içinde yayılamadan aşağıya doğru düşer ve odanın bu bölümünde hava hareketi olurken diğer bölgelerde hava durgun halde kalır. İstenilen konfor koşulları sağlanamaz. Isıl konfor, sadece değişken hava sıcaklığı sağlayabilen difüzörlerin seçimine bağlı değildir. Bunun yanı sıra hesaplanan iç ve dış ısı yükleri esas alınarak odaya beslenmesi gereken sabit hava debisi de bilinmelidir.
Uygun bir seçim için, besleme havasının difüzörlerden çıkış hızı da dikkate alınmalıdır. Minimum hava debisi ve düşük hava hızı odada düzgün bir hava yayılımı için yetersiz kalır ve odanın bazı bölgelerinde durgun hava kalırken, yüksek hava miktarı ve yüksek hava hızı odada insanların kullandıkları ortamlarda rahatsız eden hava akımlarına neden olur. Son olarak iyi bir hava dağıtımı için CAV terminalinin istenen gerekleri karşılayacak özelliklere ve kapasiteye sahip olması gerekir. Aynı zamanda difüzörlerin tavandaki yerleşim planları da hava dağıtımını etkiler. Besleme havasının ve CAV ünitesinin özellikleri yeterli olsa da uygun yerleştirilmemiş difüzörler yetersiz hava beslenmesine neden olur. Sistem seçiminde dikkat edilecek diğer hususlar;
• %100 dış ortam havasıyla besleme olanağı,
• Montaj işlemlerinin kolay olması
• Debi ayarının kolay yapılması ve bakım gerektirmemesi
• Ortalama konfor seviyesi
• Cihazın ömrü (yaklaşık 20-25 yıl olabilir)
• CAV ünitesi ve bütün donanımların tek bir sağlayıcıdan alınması; sağlayıcının sistemin tümünden sorumlu olması.
CAV Kontrol Özellikleri
Sabit hacimli bir sistemde odaya beslenen hava miktarı her zaman %100’dür. Odadaki çok düşük ısı yükü nedeniyle ortamın çok fazla soğumasını inlemek için, termostatla kontrol edilen ön ısıtma bataryası kullanılır
Makalenin Devamı
37-cav-nedir