Gemilerde kullanılan buzluk ambarları ve buzluk makineleri hakkında bilgilere yer verilmiştir.
Modern son yapılan soğuk hava depolu gemiler tamamen flexible birçok maksatlı reefer gemiler olarak düşünülüp paletli ve dökme halinde soğutulmuş yükler halinde dünyanın dört bir yanına taşınır. Soğuk depolu gemiler bilhassa, muz, narenciye, yumurta, tavuk ve dondurulmuş et taşınabilmesi açısından -30 ile 13 arasında geniş bir soğutma ısısı yelpazesinde büyük dört köşe biçiminde ambarları olan gemilerdir.
Reefer gemiler aynı zamanda güverte yükü olarak ambar kapakları üzerinde tam yükte, 30 ton gelen 40 feetlik kendinden soğutmalı elektriği gemiden konteynırlar taşırlar. Geminin kendi kreynleri ile çok çabuk tahliye imkânları vardır. Bu maksatla ambar kapakları üzerleri emniyetli bir şekilde kilitlenme imkânları vardır.
Konteynırlar 20-40 feet uzunluk,8 feet en 8 feet yükseklik olarak çelik saclardan imal edilirler. Modern soğuk hava ambarlı gemiler 19-20 mil saatte gidebildikleri gibi sırf muz taşıyan reefer gemiler 22-25 mil sürat yaparlar.
Soğuk hava depolu gemilerde yükün çok çabuk boşaltılması en önemli işlerdendir.Soğutulmuş dökme ve muz tahliyesinde çabukluk sağlama açısından, geminin bordalarında açılmış kapaklardan, geniş ambar ağızlarından krey ve konveyörlerle boşaltılırlar.
Ambarlarda Isının Korunması
Ambarlarda alabandalar, ambar perdeleri ve ambar kapak altları cam yünü döşenerek ısı kayıpları önlenir.
Buzluk Makineleri
Boruların içinden tuzlu su dolaştırılır.Soğutma odalarında ambarlarında tuzlu su boruları etrafında alüminyum kanatlar sarılı olarak alabandalara döşenmiştir. Kuvvetli fanlar vasıtası ile soğuk hava etrafa dağıtılır.
Buzluk Makinelerinde Kullanılan Yağın Özellikleri
75 kw gücünün altındaki kompresörlerde, yatak yağlamaları çarpma ile sağlanır. Daha büyük buzluk ve kompresörlerde yatak yağlamaları dişli pompa ile sağlanır. Bu durumda ısınan yağ, yağ kulerinden geçirilerek 50ºc ye kadar soğutulur.Soğutma kompresörlerinde uygun numaralı yağın kullanılması esastır.Soğutma kompresörü yağı şu özellikleri taşımalıdır.
– Hiçbir şekilde soğutucu akışkanla kimyevi reaksiyona girmemelidir.
– Kompresör valflerinde piston segmanlarında karbonlaşma yapmamalı.
– Viskozitesinin değişmemesi, böylece iyi yatak yağlaması yapmasının sağlanması gerekir.
– Yağın düşük sıcaklıkta (-10,-20) mumlaşarak ince delikleri tıkamaması gerekir.
– İçinde nem bulunmamalıdır.
Buzluk kompresörlerinde kullanılan yağlar diğer yağlara göre daha pahalı ve belirleyici kaplarda satılır. Yapımcı firmanın tavsiye ettiği yağlar kullanılmalıdır.
Kompresöre Yağ Konulması
– Emiş valfi kapatılır.
– Emiş manometresi atmosferik basıncın çok az üstünü, yani yaklaşık sıfırı gösterinceye kadar çalıştırılır.
– Kompresör durdurulur.
Yağ Seperatörler
Daha büyük sistemlerde sistemden fazla yağı almak için Kompresörün çıkış tarafına bir yağ seperatörü yerleştirilir. Fazla yağ seperatör haznesinden tahliye edilmelidir. Yağ seperatörlerinde genellikle bir şamandıra ile kontrol edilen, kompresör karterine yağın geri dönüş hattı bulunur. Yağ tüketimi artarsa şamandıra valfinin doğru çalışıp çalışmadığı ve yağ dönüş hattının tıkalı olup olmadığı kontrol edilir. Yağın muhakkak freon gazından ayrılması gerekmektedir. Zira yağ ısı transferini zayıflatır.
Soğutma Sistemine Havanın Karışması
Eğer hava veya diğer yoğunlaşmayan diğer gazlar sistemde birikirse, bunlar kondenserde bir izolasyon tabakası oluşturur, çıkış sıcaklık derecesinin ve basıncının yükselmesine neden olurlar. Verimli bir çalışma için tesis havadan arındırılacak şekilde temizlenmelidir. Soğutma sisteminden havanın alınması için;
– Tanktan sonraki sıvı hattı valfi kapatılır ve kompresör birkaç dakika çalıştırılır.
– Kompresör durdurulur ve çıkış kesme valfi kapatılır.
– Havanın en yüksek alanda birikmesini sağlamak için, sistem kompresör çalıştırılmadan bir süre bırakılır.
– Kör kapak sökülür ve sistemin en yüksek noktasındaki tahliye valfi kontrollü olarak açılır.(Genelde kondenserin üstünde bulunur.)
– Sistemin yaklaşık 30 saniye süre ile tahliye olması sağlanır.
– Tüm hava tahliye oluncaya kadar işlem tekrarlanır.
– İş bitiminde kör kapak tekrar kapatılır.
– Havanın tahliyesinden ve yüklemenin tamamlanmasından sonra emme ve basma basınçlarının ve sıcaklık derecelerinin kontrol edilmesi için sistem bir süre çalıştırılır.Göstergelerden sistemin az yüklenmiş veya çok yüklenmiş olduğu belirlenebilir.
– Kondenser çıkışındaki sıvı sıcaklık derecesi kontrol edilir ve bu değeri çıkış basıncına tekabül eden doyma sıcaklık derecesi ile karşılaştırılır.Eğer dikkate değer bir fark var ise sistemde hava var demektir.
Rutubetin Etkisi
Montajdan ve onarımdan sonra sistemde nem izleri kalır ve iç korozyona neden olur.Bu nedenle gaz vermeden önce nemin arındırılması gerekir. Suyun buharlaşmasını sağlayıcı düşük basınç ortamı yaratılır.
Soğutma sistemindeki nem kalıntılarını tutmak için filtre kurutucuları kullanılır.
Kaynak: MEGEP