Sızdırmazlık kontrolü, akışkanın, işletme şartları altında boru içinde kalacağını ve bir sızma yapmayacağını doğrulamak amacı ile yapılır. Tüm tesisat, kazan dairesindeki bağlantılardan başlayarak gözle görünen yerler tesisat su dolu iken kontrol edilir. Su seviyesi açık sistemlerde hidrometreden bellidir, 24 saat sonra hidrometre tekrar kontrol edilir. Su seviyesi düşmüşse kaçak vardır. Su seviyesi aynı ise kaçak yoktur. Kapalı sistemlerde ise manometreden su basıncına bakılarak kontrol edilir.
Tesisatın ilk denetimi çıplak gözle yapılmalıdır. Borularda herhangi bir çizilme veya deformasyon olmamalıdır. Bu test, tesisatı sıva ile kapatmadan önce yapılır. Tesisata oda sıcaklığında su verilir. Sistemin havası alınır. Tesisata basılan su, çalışma basıncının 1,5-2 katı kadar olmalıdır. İlk anda manometrede herhangi bir düşme olup olmadığı gözlenir. Daha sonra 24 saat basınç altında beklenir. Verilen sürenin sonunda manometrede bir düşüş yok ise tesisat kullanma basıncına düşürülür. Ardından boruların üzeri itina ile kapatılır. Eğer manometre de düşüş var ise her bağlantı çok dikkatli olarak takip edilmelidir ve su kaçakları giderilmelidir. Daha sonra tesisat tekrardan test edilmelidir.
Sızdırmazlık için Test Tulumbası
Sistemin ya da sistemde kullanılan bazı elemanlarının (radyatör, kazan vb.) sızdırmazlık testlerinde kullanılan cihazlardır. Test yapılacak malzemenin içerisine su basılması ve belli bir basınca kadar yükseltilmesiyle belli bir süre beklendikten sonra ibresine bakarak kaçak olup olmadığının belirlendiği işlemdir. Biz burada en çok radyatörlerin sızdırmazlık testlerini yaparız. Burada da panel radyatörler fabrikasyon oldukları için teste tabii tutulmazlar. Dilimli ısıtıcılar test için idealdir. Kombiler gibi kapalı genleşme deposunun bağlı olduğu cihazlar ile açık genleşme deposunun bağlı olduğu kat kaloriferi kazanlarının testleri bu test cihazları ile yapılamazlar. Test cihazları ile kapalı devre ya da sistemlerin testleri yapılır.
Test tulumbalarında test yapılacak ekipmana ucu bağlanır. V1 vanası kapalı, V2 vanası açık olmalı. Test koluna defalarca basmak suretiyle suyun basılmasını sağlarız, belli bir zaman sonra basıncın yükseldiğini manometresinden görürüz. İstenilen basınca kadar basıncı arttırır, basınç istediğimiz noktaya geldiğinde V1 vanasını da kapatırız. Bekleme süresi kadar beklenir. Manometrede okuduğumuz ya da işaretlediğimiz değerde bir değişme olmadığı takdirde sızdırmanın olmadığı anlarız. Her iki vanayı açarak suyun boşalmasını sağlarız. Radyatör gibi parçaların testlerini yapmadan önce içinde dışarıdan su doldurmak yapılacak olan işlemi ve süreyi azaltacaktır.
Her cihaz için uygulanacak basınç ve beklenecek süre farklıdır. Mutlaka sızdırmazlık testlerinde uygulanacak basıncı kullanma kılavuzunda belirtilen sınırlar dâhilinde yapmalıyız. Genel olarak uygulanacak basınç, normal kullanım basıncın 2 katı olarak alınır. Üzeri beton gibi kalıcı malzemeler ile kaplanacak tesisatın testinde 1 gün beklemek faydalı olacaktır. Diğer cihazlarda ise yaklaşık 10-20 dakika bekleme süresi yeterli olmaktadır.