Paket tip çatı klimaları, mağaza, okul, çok yüksek olmayan iş yerleri gibi bağımsız kontrol edilmesi istenilen çok yaygın bir alanda en çok kullanılan ısıtma, havalandırma ve klima tipidir. Çünkü bu klimalar;
· göreceli düşük yerleştirilme maliyetine sahiptir,
· bölgelendirmede esneklik sağlar,
· kapasite fazlasına sahiptir,
· bakımı kolaydır.
Yerleştirme işleminin ağırlık taşıdığı büyük cihazlar yerine küçük cihazlara yönelme eğilimi, üreticileri özgün tasarım ve uygulamalar geliştirmeye zorladı. Binalara ilişkin düzenlemelerin çoğu, insanların yaşadığı yerlerde, her binada belli oranda bir havalandırma yapılmasını zorunlu kılar.
Isıtma, havalandırma ve klima sanayisini düzenleyen ASHRAE’nin (Amerikan Isıtma, Soğutma ve Klima Mühendisleri Birliği) 62-89 Standardı, çeşitli uygulamalar için gereken havalandırma havası miktarlarını saptamıştır. ışyerlerinde bu oran, kişi başına 35 m³/h, okullarda kişi başına 25 m³/h ve mağazalarda insanların yoğunluğuna göre değişmekle birlikte genellikle kişi başına 0.3-0.5 m³/h’dir.
Ticari ısıtma, havalandırma ve klima sanayisinin büyük bir bölümünde, ısıtma ve soğutma amacıyla paket tip çatı klimaları kullanılır. Bu pazarın büyük bir bölümü de 50 kW altındaki cihazlardan oluşur. Paket tip çatı klimaları genellikle, iç tasarımları nedeniyle havalandırma havasının %30’undan fazlasını işleyemezler. Çünkü bu cihazların çoğunda 3-4 sıra derin soğutma serpantini bulunur ve yaklaşık %75’lik bir duyulur ısı faktörüne göre tasarlanmışlardır. Göreceli daha çok havalandırma havası gerektiren çok sıcak ya da nemli ortamlarda dış havanın nemi yeterince uzaklaştırılmazsa iç ortamın bağıl nemi yüksek olur. ASHRAE, iç ortam havasında mikroorganizmaların oluşmasına ve yayılmasına engel olacak maksimum bağıl nem oranını %60 olarak belirlemiştir.
Bu yazıda, paket tip çatı klimalarının yüksek miktarda dış havayı işleyebileceği yeni düzenleme seçenekleri ele alınacaktır.
Klimanın Kapasitesi
Paket tip çatı klimalarının seçiminde çoğunlukla tasarım hava koşullarının gerektirdiği toplam ısıtma ve soğutma yüklerini karşılayacak kapasitede cihaz seçilir. ASHRAE’ya göre tasarım koşulları (esas olarak kuru termometre -KT- sıcaklığı) yıl boyunca ancak %2.5-5 oranında gerçekleşir. Yani, çoğunlukla cihaz, koşulların gerektirdiğinden daha büyük seçilir. Cihazın birden çok kapasite kademesi yoksa, termostat ayar noktasını korumak üzere sık sık açık ve kapalı konumları arasında gidip gelecektir. 35 kW altındaki çoğu küçük cihazda yalnızca bir kapasite bulunduğundan bu bir sorun olarak karşımızdadır. Sorunu ağırlaştıran bir başka etken de, dış hava sıcaklığı düşünce düşük yoğuşma sıcaklığı nedeniyle cihaz kapasitesinin daha da artması gereğidir. Fazla kapasite söz konusu olduğunda cihaz ortamı hızla soğutur, termostatın istediği sıcaklığı sağlar ve kapanır. Çalışma süresi kısalınca cihaz içindeki hava dolaşımı yetersiz kalır ve soğutma serpantininden yeterli hava gelmeyince havanın nemi giderilemez. Sonuçta, ortamın göreceli nemi yüksek kalır ve kimi yerde “mağara” koşulları olarak da anılan soğuk ve nemli bir hava oluşur.
Öte yandan cihaz büyüklüğü, tasarım koşullarının altındaki sıcaklıklara göre belirlendiğinde, yılın en sıcak günlerinde yeterli soğutma yapılamaz ve ortam sıcaklığı istenilen kuru termometre sıcaklıklarının üzerine çıkar. Gerçekte konfor açısından cihazın uzun bir süre çalışması, kısa süreli çalışmasından daha iyi sonuç verir, çünkü bina havası birkaç kez dolaşmış, soğutma serpantininden geçmiş ve havadaki nemi daha iyi uzaklaştırmış olur.
Makalenin Devamı
23_paket-tip-cati-klimalarinda-duzenlemeler