Yalıtımlı binalarda enerji tasarrufu ile ısı yalıtımı uygulanmadığında kaybedilen yakıt tüketimi değerlendirilmiştir.
Genel Yapılan bir ankete göre İstanbul’da% 47, İzmir’de % 76 oranında yönetmeliklere uyulmadığı anlaşılmıştır. Türkiye genelinde binaların % 85’inin sobayla, % 15’inin kalorifer tesisatıyla ısıtıldığı ve sobayla ısınan binaların ısı yalıtım projesinin hiç hazırlanmadığı ve her yıl 600.000 yeni konut ihtiyacının doğduğu gözönüne alınırsa, işin önemi daha da anlaşılmaktadır.
Kaçak yapılaşma önlenemediğinden ve ısı yalıtımı uygulanmadığından daha ılıman bir iklime sahip ülkemizdeki bir konut Almanya’daki bir konuttan 2 kat , Amerika’daki bir konuttan 2.5 kat, isveç’teki bir konuttan 3.6 kat fazla ısı kaybetmekte yani yakıt tüketmektedir. Dolayısıyla çevremizde bununla doğru orantılı kirletilmektedir. Aslında bir binanın ısı yalıtılması bina inşaa maliyetinin yaklaşık % 3’ünü bulmaktadır.
Ofislerdeki ortalama enerji tüketimi m2 ’de 224 kWh’dır. Bu da m2’ye yılda 30 $ ödenmesi demektir. Aynı tip binanın daha enerji verimli yapılarında, bu miktar m2’ye 13 $’a düşüyor. Hiç yalıtımsız aynı tip binalarda, bu harcama yılda 73 $ m2’ye kadar çıkıyor.
Almanya’da petrol krizinden önce binaların yıllık ısı kaybı 65 yılında m2 başına 200-350 kWh iken, 2010 yılında 60kWh/m2’ye düşürmeyi planlamaktadırlar. Hatta düşük enerjili binalarda 25 kWh/m2’ye düşürmeyi planlamaktadırlar. Almanya’da ısı gereksinimleri sıraevlerde 15 kWh/m2 yıl, ikiz evlerde 30 kWh/m2 yıl ve çok katlı bloklarda 50 kWh/m2 yıl olarak verilmektedir. 100 m2 ’lik bir dairede yıllık tüketim mazot için 250 lt veya doğalgaz için 280 m3 olacaktır. Şu anda İstanbul’daki 100 m2 ’lik yalıtımsız konutlarımız 1,800m3 doğalgaz tüketiyor. İstanbul’da böyle bir konut için yıllık 17,000 kWh enerji tüketilmektedir, Almanya’da tüketilen ısıtma enerjisi 8,500 kWh / yıl’dır. Isı köprüsü oluşturan kolonlar, kirişler ve perdeler binanın %15-25 arasında ısı kaybına sebep olmaktadır. Ayrıca pencereler deki ısı kaybı da %15 civarındadır.
İstanbul için ortalama ısıtma ısısı enerjisi 60-75 kWh/m2 yıldır. fiu anda İstanbul’da ısıtma amacıyla tüketilen enerji miktarı 202 kWh /m2 yıldır. Çeşitli ülkelerin yıllık bina zarfı ısı transfer değeri şöyledir: Singapur 51, Malezya 48, Tayland 59, Filipinler 45, Hong Kong 32 W/m2’dir. Türkiye’de dış sıcaklık 15°C altına düştüğünde (ortalama 15 nisan –15 ekim) ısıtma yapılmaktadır. Almanya’da pencere alanları cephenin % 20’sini geçmediğinden ve daha iyi ısı yalıtımı yaptıkları için dış sıcaklık 12°C’nin altına düştüğü zaman ancak ısıtma ihtiyacı duyulmaktadır. Türkiye’de soğutmayla ilgili enerji tüketimi nin % 1’lerde olduğu tahmin edilmektedir. Tek katlı binalarda ısı kaybı çatıdan % 40 iken çok katlı binalarda duvar,cam ve pencereden olan ısı kaybı % 40 çatıdan olan ise % 10’dur. Radyatörlerin dekoratif malzemelerle örtülmemesi gerekiyor. Bu kötü örtülmeden dolayı % 25 ısı kaybımız oluyor. Konutlarımızda hava sızıntısı (enfiltrasyon) ısı yükünün, toplam ısı yükünün % 30’u olduğu varsayılır.
Isıl yükü 9,500-27,500 W olan hanenin ısıl gücü 2500- 600 W olan sobayla ısıtılmaya çalışılması ile hanenin % 10-15’i ısıtılabilmektedir ve ancak günün yarısında ısıtma yapılmadığı da belirtilmelidir. Dört kişilik bir ailenin yıllık enerji ihtiyacı 2178 Mj olarak hesaplandı. Isınma için kullanılan enerji miktarları (bin TEP) 1985’de 8911, 1990’da 9200, 1995’de 9776, 2000’de 11,312‘dir. Isınma için kullanılan enerji miktarlarının 2005’de 13,863, 2010’da 16,816 ve 2020’de 24,030 bin TEP olması beklenmektedir. Bu yakıtların yüzdesel dağılımı kömür % 70, fuel oil : %10 doğalgaz: %20’dir. Ülkemizde sıvasız ve izolasyonsuz milyonlarca konut vardır. Bunlar enerji savurganlığına sebep olmaktadır. Alınacak önlemlerle yılda 3 milyar dolar edilebilmektedir. Avrupa standartlarında bir yalıtım ile 6 milyon TEP oranında bir kazancı olacaktır. Kömür ve hidrolik kaynaklarımızı % 100 planlı bir şekilde kullansanız bile 2020 yılında Türkiye enerji tüketiminde ve temininde % 80 dışa bağımlı olacaktır.
Örnek 1
| Yalıtım | Soğutma Mj/yıl | Isıtma Mj/yıl | Toplam Mj/yıl | Mj/m² | 40 yıllık yakıt $ | Tasarruf CO2 kg |
| R0/R0/R0 | 18,586 | 86,909 | 105,459 | 627 | 31,280 | 128 |
| R0/R0/R1 | 10,529 | 56,027 | 66,557 | 396 | 22,511 | 3,647 |
| R0/R0/R3 | 8,831 | 48,610 | 57,440 | 342 | 20,715 | 4,463 |
| R5/R0/R0 | 8,376 | 46,709 | 55,086 | 328 | 20,987 | 4,674 |
Örnek 2
| Konut1 | Konut2 | Standart | İyi Yalıtımlı | |
| Isıtma yükü (kW) | 13,50 | 6,24 | 284 milyon j/m²yıl | 91 milyon J/m²/yıl |
| Soğutma yükü (kW) | 15,26 | 6,83 | 125 milyon j/m²yıl | 57 milyon J/m²/yıl |
| Hava Kaçağı (50 Pa basınçta saattaki hava değişimi) |
8 | 6 | 0,4 | |
| Elektrikli ısı pompası (kW) | 14,94 | 7,03 | ||
| Yıllık ısıtma enerjisi tüketimi kWh (Tasarruf $) |
12,641 | 4,677 (717$) | (570$) | |
| Yıllık so¤utma enerjisi tüketimi kWh (Tasarruf $) |
3,808 | 1,790 (182$) | (270$) |
Konut 1 :çatı R-19, duvar R-11 pencere tek cam
Konut 2 : çatı R-38, duvar R-19, pencere low-e çift cam
Standard yalıtımlı ABD evi
İyi yalıtımlı :R-30 çatı
R-17 duvar, R-19 döfleme, low e çift cam
Sonuç olarak halen İstanbul’daki ısı yalıtımsız binalar nedeniyle, Türkiye Hidroelektrik Santralleri‘nde üretilen elektrik enerjisinin yarısı kadar (18 milyon MWH) enerji kaybedilmekte olduğu acı bir gerçektir. Daha iyi izolasyonlu binalar ile hem faturalarımız önemli miktarda azalacak hem de zararlı gazların azalması ile daha sağlıklı bir hava soluyacağız.
Kaynak: Faruk BİLAL, İnşaat Mühendisi, Himerpa A.Ş., himerpa.com (Özel izin alınmıştır.)