Tesisatta ısı yalıtım, genel olarak sıcak hatlarda ısı kaybını, soğuk hatlarda ısı kazancını önlemek için alınması gereken tedbirler olarak tanımlanır. Tesisat yalıtımı ile enerji kayıp veya kazançları dışında, hattı oluşturan boruların yoğuşma sebebiyle korozyona uğraması da önlenir.
Tesisattaki ısı yalıtım uygulamalarında, klima ve boru hattının içinden geçen akışkan düşük sıcaklıkta ise dış yüzey sıcaklığı ortam sıcaklığının altında olur. Bu sıcaklık terleme sıcaklığının altına düşerse yoğuşmaya neden olur. Bunu önlemek için mutlaka yalıtım malzemesini standartlara uygun yapmalıyız. Yalıtım, soğuk, sıcak ve ılık hatlar olarak ele alınmalıdır.
Tesisatlarda yoğuşma:
A. Isı yalıtımı yapılmaz veya yetersiz yapılırsa yüzeyde olur.
B. Isı yalıtımı malzemesinin buhar difüzyon direnç kat sayısının (μ) yetersiz olması durumunda önlem alınmaz ise yalıtım malzemesinin içinde olur.
Tesisat Yalıtım Kalınlıkları
Soğuk hatlarda (<10ºC) : Polietilen ve kauçuk köpüğü
Ilık hatlarda (10-100ºC) : Polietilen, kauçuk köpüğü ve cam yünü
Sıcak hatlarda (>100ºC) : Cam yünü, taş yünü ve seramik yünü
| Boru Çapı | Polietilen ve kauçuk köpüğü Opt. kalınlıkları | |
| İnç | mm | mm |
| 1/2″ | 15 | 15 |
| 3/4″ | 20 | 15 |
| 1″ | 25 | 15 |
| 11/4″ | 32 | 15 |
| 11/2″ | 40 | 15 |
| 2″ | 50 | 15 |
| 21/2″ | 65 | 20 |
Tablo-1 Soğuk hatlarda kullanılması gerekli polietilen ve kauçuk köpüğü kalınlıkları
| Boru Çapı | Polietilen ve kauçuk köpüğü Opt. kalınlıkları | |
| İnç | mm | mm |
| 1/2″ | 15 | 20 |
| 3/4″ | 20 | 20 |
| 1″ | 25 | 20 |
| 11/4″ | 32 | 20 |
| 11/2″ | 40 | 20 |
| 2″ | 50 | 20 |
| 21/2″ | 65 | 30 |
Tablo-2 Ilık hatlarda kullanılması gerekli polietilen, kauçuk köpüğü ve cam yünü kalınlıkları
| Boru Çapı | Polietilen ve kauçuk köpüğü Opt. kalınlıkları | |
| İnç | mm | mm |
| 1/2″ | 15 | 25 |
| 3/4″ | 20 | 25 |
| 1″ | 25 | 30 |
| 11/4″ | 32 | 30 |
| 11/2″ | 40 | 30 |
| 2″ | 50 | 30 |
| 21/2″ | 65 | 30 |
Tablo-3 Sıcak hatlarda kullanılması gerekli cam yünü ve taş yünü kalınlıkları
İklimlendirme kanallarının yalıtımında levha tipi, folyo kaplı polietilen köpük, kauçuk köpüğü ve cam yünü kullanılır. Folyo kaplı malzemelerin ek yerleri, alüminyum bant ile yapıştırılır. Bina dışında olanlara mutlaka galvaniz sac kaplanır. Sıcak hacimlerden geçen soğuk hava kanallarındaki yoğuşmayı önlemek için bir yüzü alüminyum folyo kaplı polietilen levha veya kauçuk köpüğü ile dıştan yalıtımı yapılır.
Buhar Difüzyon Direnci
Bir malzemenin bünyesinden buhar geçişine gösterdiği direnç, o malzemenin buhar difüzyon direncidir. Buhar difüzyon direnci yükseldikçe malzemenin içinden geçebilecek buhar miktarı azalır. Isı yalıtımı malzemelerinde buhar difüzyon direncinin yüksek olması istenir.
Isı yalıtım malzemelerinin en temel özelliği ısı iletim kat sayılarının düşük olmasıdır. Bu özellik malzemelerin bünyesinde bulunan durgun hava veya gaz içeren kılcal aralıklar veya gözeneklerdir. Isı yalıtım malzemeleri su ile temas ettiklerinde bünyelerine bir miktar su emebilir. Bunun sonucunda malzemelerin ısı iletim kat sayıları düşer, yani ısı yalıtım özellikleri bozulur. Su emme miktarları çeşitli testler uygulanarak belirlenir. Isı yalıtımı malzemelerinde su emme oranlarının sıfır veya sıfıra yakın olması istenir.
Yoğuşmayı Önlemek İçin Yapılacaklar
– Doğru ısı yalıtım malzemesi seçilmeli,
– Yoğuşma olmaması için gerekli minimum yalıtım kalınlığı doğru hesaplanmalı,
– Su buharı difüzyon direnç kat sayısı yeteri kadar yüksek olmalı,
– Yalıtımda ısı köprüleri oluşmamalı ve sızdırmazlık uygulamaları doğru yapılmalıdır.