Temiz oda bakımı genel olarak dört aşamadan oluşmaktadır:
• Hijyenik klima sisteminin bakımı,
• Laminer akım ünitesi ve odanın bakımı, filtre değişimi,
• Hijyenik klima sistemine ait tüm sensör ve prosestatların kalibrasyonu,
• Partikül sayımı, hava hızı ölçümleri, nem, basınç vb. (validasyon).
Hijyenik Klima Sisteminin Bakımı
Klima santrali üzerinde yapılan bakım işlemleridir. Bakım işleminde dikkat edilecek başlıca hususlar;
1. Santral motor-fan kayışlarının gergi ve kayış ömrünün kontrolü, gerekirse değiştirilmesi,
2. Motor fan kasnak, mil yataklarının ve rulmanlarının yağlanması,
3. Fan kanatlarının kontrolü ve temizliği,
4. Santralin iç temizliği (alkol veya presetli su ile),
5. Klima santrallerinde ısıtma ve soğutma serpantinlerinin kaçak kontrolü,
6. Klima santrallerinde soğutma serpantini ve drenaj tava hattının kontrolü,
7. Klima santrallerinde ön filtrenin değiştirilmesi,
8. Klima santrallerinde torba filtrelerin değiştirilmesi,
9. İki yollu vanaların ve motorların kontrolü,
10. Damper motorlarının kontrolü,
11. Fark basınç, sıcaklık, debi sensörlerin kontrolü,
12. Santral hücre bağlantı contaların sızdırmazlık kontrolü,
13. Nemlendirici ünitesinin kontrolü.
Laminer Akım Ünitesi ve Odanın Bakımı ve HEPA Filtre Değişimi
Özellikle ameliyathaneler gibi temiz alanlarda bakım işlemi dikkat isteyen bir iştir. Bakım işlemi sırasında yapılacak yanlış bir uygulama temiz alanlara bitişik mahallerin kirlenmesine sebep olacaktır. Ameliyathanede yapılacak bakımda işlem sırası;
1. Ameliyathane ekipmanlarının tamamiyle boşaltılması,
2. Odaya ait sistem kumandasının kapatılması, hava akışının durdurulması (sızdırmaz damper),
3. Odanın temizlenmesi,
4. Laminatörün sökülmesi,
5. Lambaların sökülmesi,
6. HEPA filtrelerin dikkatli bir şekilde sökülmesi,
7. Paslanmaz laminer akım kabininin presetli su ile temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi,
8. Lif tutucu emiş menfezlerinin temizlenmesi,
9. Laminatörün temizlenmesi,
10. Tüm contaların kontrol edilmesi gerektiği taktirde değiştirilmesi,
11. HEPA filtrelerin takılması,
12. Filtre sızdırmazlık testinin yapılması,
13. Lambaların asılması,
14. Laminatörün montajı,
15. Odanın genel ince temizliği ve dezenfeksiyonu,
16. İki gün süreyle havalandırma sisteminin full çalıştırılması,
17. Partikül ölçümlerinin yapılması,
18. Otomasyon sisteminden uygun debi, sıcaklık, nem oranı, basınç değerlerinin set edilmesi,
19. Ameliyathanenin faaliyete alınması.
Aşağıda yapılan bu işlemler resimlenmiştir;
Hijyenik Klima Sistemine Ait Tüm Sensör ve Prosestatların Kalibrasyonu
Otomasyon panosu üzerinden kumanda ve kontrol edilen tüm sistemler yılda bir defa kalibre edilir. Kalibrasyonun amacı sistem üzerinde bulunan tüm noktaların çalışma ve kumanda kontrolü, sensörler ile okunan değerlerin izin verilen toleranslar içinde olmasını sağlamaktır.
Partikül Sayımı, Hava Hızı Ölçümleri, Nem, Basınç vb. (Validasyon)
Havadaki partikül sayımı, FEDERAL STD 209 E, TS 11605, ISO EN 14644-1’e uygun olarak yapılmaktadır. Temel olarak bu ölçümlerde 1 ft3 veya m3 içinde bulunan 0.3, 0.5, 1.0, 5.0 büyüklüğündeki partiküller sayılmaktadır. FEDERAL STD 209 E’ye göre yapılan ölçümler genel olarak daha çabuk sonuç vermektedir. Ameliyathanelerde, IVF veya genetik laboratuvarında işlem yapılan alanın üzerinde ölçümler yapılır. Bir ameliyathanede yapılan ölçümde; ameliyat masası beş bölgeye bölünür (Şekil 9) her noktada üç defa bir dakika süreyle partikül ölçüm cihaz ile değerler alınır (cihazın özelliğine bağlı olarak bu süre uzayabilir). Toplamda alınan 15 ölçümden 0.5 µ çapındaki partikül sayılarının aritmetik ortalaması alınır ve standart ile karşılaştırılır.
Validasyon İşlemlerine Yönelik Norm ve Standartların Listesi
Havalandırma validasyonunu;
• VDI 2167 Hastanelerde Yapılandırma Sistemi Standardı,
• ISO 14644 1-8 Temiz Odalar ve Bu Odalarla Birlikte Kontrol Edilen Ortamlar Standardı,
• DIN EN ISO 14644-1 Standardında Temiz Odalar ve İlgili Bölümlerin -Hava Temizlik Kalifikasyonu,
• DIN EN ISO 14644-3 Standardında Temiz Odalar ve İlgili Bölümlerin -Ölçüm Tekniği ve Kontrol Prosesi,
• TS EN ISO 14698 Temiz Odalar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortamlar- Biyokontaminasyon Kontrolü Standardı,
• DIN 1946-4 Havalandırma ve İklimlendirme-Hastanelerde Havalandırma Sistemleri Standardı,
• TS EN 1822-1 HEPA Filtreleri-Yüksek Verimli (HEPA-ULPA)-bölüm 1: Sınıflandırma, Performans Deneyi ve İşaretleme Kuralları Standardı,
• TS EN 779 Hava Filtreleri-Genel Havalandırmada Parçacık Filtrelemek İçin-Özellikler, Deneyler ve İşaretleme Kuralları Standartlarına Bağlı Kalarak Yapmaktayız.
Kaynak: Ali SÜNGÜ