Bitki su ihtiyacının karşılanmasında, suyun miktarının yeterliliği ile beraber kalitesinin de sulamaya uygunluğuna bakılır.Suyun kalitesi bitkiye ve toprağa etki eder. Çünkü suyun kalitesi bitki ve toprak için olumlu ve olumsuz yönde oluşturacağı sonuçlar çok önemlidir.
Bitkiye etkisi; toplam tuzluluk etkisidir.
Toprağa etkisi; toprağın fiziksel özelliklerini bozma şeklinde olur.
Toprakta yüksek tuzluluk oluşur. Yüksek tuzluluk etkisinde bitki suyu almakta zorlanır ve gereksinim duyduğundan daha az su alabilir, bu olaya fizyolojik kuraklık denir.Daha az su kullanımı ise verimde ve meyve kalitesinde azalmaya neden olur.
Bitki Yetiştiriciliğinde Kullanılan Suların Özellikleri
Bitki yetiştiriciliğinde sulamada kullanılacak sular belirli özellikleri barındırmalıdırlar.
Sulamada kullanılacak olan sular havalandırılmış olmalıdır
Yeraltı sularının içerisinde, bitkilerin büyümelerini olumsuz etkileyen zararlı gazlar bulunabilmektedir. Bu nedenle yeraltı suları ile durgun halde bulunan suların bitkilere verilmeden önce iyice havalandırılması, içerisindeki zararlı gaz ve maddelerin uzaklaştırılması gerekir. Havalandırma işlemi havuzlarda yapılmalıdır. Havuzlarda dinlendirilen soğuk sulama suyunun hem ısısı artar, hem de içindeki zararlı gazlar uçar.
Sulama suyu soğuk olmamalıdır
Çok derinden gelen yeraltı suları, göl ve göletlerde biriktirilen kar suları çok soğuk olduklarından, güneşte dinlendikten sonra sulamada kullanılmalıdır. Özellikle büyüme devresinde bitki kökleri için kök bölgesinde bulunan toprak sıcaklığının 25 derece civarında olmalıdır. Toprak sıcak olduğunda bitkiler, bitki besin maddelerini ve suyu en iyi şekilde alırlar. Eğer sulama suyu soğuk ise, bu su toprağın ve bitki köklerinin sıcaklığını düşürür ve istenilen bitki besin maddelerini alınmasına engel olur.
Sulama suyunun içerisinde bitkilere zararlı madensel maddeler bulunmamalıdır
Yer altı ve yer üstünde bulunan bütün sular yapılarında belirli oranlarda çözünmüş zararlı ve yararlı maddeler bulundururlar. Özellikle akarsular akarken üzerinden aktıkları, doğada bulunan değişik toprak ve kayalardan birçok madensel tuzları çözerek bünyelerine katarlar. Bünyelerine kattıkları bu madensel tuzların bazıları bitkilere faydalı olduğu halde bazıları da zararlıdır. Bu zararlı madensel tuzların su içerisindeki oranı bitkilere zarar vermeyecek miktarda olmalıdır. İçerisinde zararlı madde miktarı fazla olan sulama suyu sulamada kullanılmamalıdır.
Sulama suyu tuzlu ve sodalı olmamalıdır
İklim özellikleri ve toprak özellikleri açısından bazı bölgelerde bulunan suların içerisindeki tuz miktarı oldukça yüksektir. İçerisinde tuz ve soda miktarı fazla suların kesinlikle sulamada kullanılmaması gerekir. Mecburi bir durum söz konusu ise sulama yapılan topraklar hasattan sonra bol su ile yıkanmalıdır.
Sulama Tekniğinin Belirlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Bitki Su İhtiyacı
Bitkiler için su üç şekilde önemlidir. Toprakta bulunan organik maddelerin eriyik hale geçmesi, %1-2 oranında dokularının yapımı için, geriye kalan kısmını da terleme yoluyla havaya verir. Bitkiler solma noktasına gelmeden sulanmalıdır.
Sulama Zamanı
Toprak neminin bitki gelişimini olumsuz yönde etkileyecek bir düzeye ulaşmadan sulama yapılmalıdır. Bitki yarayışlı suyun %75 oranında kullanıldığı zaman sulama yapılmalıdır. Sulama zamanın tespitinde değişik yöntemler ve teknik ölçüm cihazları kullanılmaktadır. Ancak her zaman yanımızda teknik ölçüm cihazları bulunmayabilir. Basit olarak bitkideki susuzluk durumunu anlamak için yapraktaki solgunluk, pörsüme, açık yeşil rengin koyu mavimsi renge dönmesi gibi gözlemlerle susuzluk anlaşılabilir. Bir diğer basit yöntemse arazide açılacak bir çukurla avuç içine alınacak toprak kütlesindeki ıslaklığa bakılarak toprağın su durumu anlaşılabilir
Sulamada Verilecek Su Miktarı
Verilecek su miktarı her defasında mevsimsel açıdan farklılık gösterebilir. Az su verip bitki büyüme evresini olumsuz etkilememek gerekir. Fazla su verip topraktaki tuzluluk ve drenaj problemi oluşturmamak gerekir.
Sulama Aralığı
Sulama aralığı bitki çeşidi ve büyüme devresi ile toprağın derinliği, bünyesi ve su tutma kapasitesi ve iklim şartlarına bağlıdır. Kumlu topraklar geçirgen olduğu için sulama aralığı kısa olmalı, killi topraklarda ise uzun süreli olmalıdır.