Nükleer Güç Santrallerinin Radyasyon Etkisi Nedir?

İnsanlar, hayatın bir parçası olarak uzay ve güneşten gelen kozmik ışınlar, yer kabuğunda bulunan radyoizotoplar dolayısıyla toprak ve yapı malzemeleri, su ve gıdalar gibi doğal kaynaklardan ışınlanmaktadır. Bunlara ilave olarak enerji üretimi, tıp, endüstri, araştırma, tarım ve hayvancılık gibi pek çok alanda kullanımı kaçınılmaz olan yapay kaynaklar nedeni ile doz almaktadır.

Yaşam standartları, yaşadıkları ortamların fiziksel özellikleri ve coğrafi şartlara bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte dünya genelinde kişi başına yaklaşık 2,4 mSv yıllık doza maruz kalınmaktadır.

Nükleer santrallerden alacağımız radyasyon ise doğal radyasyona göre çok daha küçüktür. Nükleer santral yakınında yaşayan bir kişinin alacağı radyasyon miktarı, doğadan kaynaklanan radyasyon miktarının 1/300 (üçyüzde biri) kadardır.

Örnek olarak, dünyada en fazla nükleer santralin olduğu Amerika Birleşik Devletleri’nde bu tür santrallerden dolayı halkın doğal radyasyona ek olarak aldığı miktar yılda 0,05 mSv’in altındadır. Halk için kabul edilebilir radyasyon dozu sınırı yılda 1 mSv’dir. Özel durumlarda; ardışık yılın ortalaması 1 mSv olmak üzere 5 mSv’e kadar izin verilir. Radyasyonla çalışanlar için radyasyon dozu ardışık 5 yılın ortalaması 20 mSv’i, herhangi bir yılda ise 50 mSv’i geçemez.

Tablo 4’te, halkın günlük hayatta maruz kaldığı radyasyon miktarları verilmiştir. Nükleer santral yanında yaşayanların doğal radyasyona (Dünya ortalaması yıllık 0,4 mSv) ek olarak alacakları radyasyon miktarı bir yılın toplamı olarak 0,05 mSv’den azken; günde 1 paket sigara içenin bir yılda alacağı doz miktarı 0,2 mSv (4 kat), bilgisayarlı tomografi yaptıran bir kişinin tek seferde alacağı doz 1,1 mSv (55 kat) ve düzenli uçuş yapan pilot ve uçuş personelinin bir yılda 9 mSv (180 kat)’dir.

Ayrıca, kömür (termik) santraline yakın yaşayan bir kişi kömür içerisindeki doğal olarak bulunan radyoaktif elementlerin duman ve kül olarak etrafa yayılmasıyla, nükleer santrale yakın yaşayan bir kişiye göre 3 kat daha fazla radyasyona maruz kalır.

Tablo 4. Günlük Hayatta Radyasyon

Kaynak: Nükleer Enerji Proje Uygulama Dairesi Başkanlığı