Bir mahalde soğutma yapılırken, aynı zamanda o mahalde istenmeyen ısı enerjisi dışarıya atılmaktadır. Bazı binalarda ise belirli mahallerde soğutma yaparken belirli mahallerde ısıtma ihtiyacı olabilmektedir. Örneğin, güney-kuzey uzanımlı binalarda özellikle geçiş mevsimlerinde güneş alan, güneye bakan özellikle cam kaplı cepheler, gün içerisinde fazla ısınırken, güneş almayan cephelerde halen ısı kaybı ve ısıtma ihtiyacı olabilmektedir. Ya da bir otel binasının tamamında ısıtma yapılırken, 1000 kişinin bir arada bulunduğu bir konferans salonunun o an için soğutulması gerekebilir. Bina ölçeği büyüdükçe bu tarz ihtiyaçlar artmaktadır. Öyleyse, neden zaten binamızın belirli bir mahallini soğuturken enerji harcayarak topladığımız enerjiyi dışarıya atalım? Bu enerjiyi, ihtiyaç duyan başka bir mahalde neden kullanmayalım?
İşte ısı geri kazanımlı VRF sistemleri bize bu imkanı sağlar. Normal VRF sistemlerinde sıvı ve buhar olarak iki bakır boru hattı mevcutken, ısı geri kazanımlı sistemlerde mahaller arasındaki ısının transferini sağlayan bir üçüncü bakır boru hattı daha bulunur. Bu nedenle üç borulu sistem olarak da ifade edilir. Ayrıca bir mahalde ısı yüklenmiş soğutucu akışkanın ısısının başka mahallere aktarılmasını sağlayan ısı geri kazanım kutuları mevcuttur. Isı geri kazanım kutuları solenoid valfler, elektronik akış kontrol üniteleri ve haberleşme üniteleri ile bu işlevi yerine getirirler.
Isı Geri Kazanımlı VRF Sisteminin Temel Faydaları
VRF sistemleri aşağıda belirtilen temel ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak tasarlanmış ve ortaya çıkmıştır.
a. Bire bir split klimaların kapasiteleri sınırlıdır. Büyük kapasite ihtiyacı bulunan binalarda yeterli olmamaktadır ya da çok fazla ünite kullanımı nedeniyle dış ünite kirliliğine yol açmaktadır.
b. Bire bir split klimalarda iç-dış ünite arası bakır boru mesafelerinin sınırlı olması nedeniyle geniş ve yüksek binalarda uygulama zorlukları oluşmaktadır.
c. Çoklu uygulamalarda her bir split klima için ayrı bakır boru hatlarını çekilmesi zorunluluğu hem montaj işini hem de malzeme maliyetlerini artırmaktadır.
d. Merkezi sistemler, bina içerisindeki farklı mahallerin farklı ihtiyaçlarına cevap verememektedir. Tüm mahallerde merkezi sistemin ürettiği sabit ısıtma-soğutma kapasitesi kullanılmaktadır. Büyük binalarda, cephenin yönü, güneş ışığına ne kadar maruz kalındığı, mahallerdeki kullanıcı sayısı ya da ısı yayan cihazlar gibi sebeplerle her bir mahallin farklı ısıtma-soğutma ihtiyacı olmaktadır. Bu yüzden kullanıcılara konfor açısından esneklik sağlar.
e. Özellikle oteller, iş merkezleri gibi çok bölümlü binalarda, mahallerin kullanım durumuna göre binanın toplam kapasite ihtiyacı değişebilmektedir. Bu durumda, kontrol sistemlerinin etkin kullanımı belirleyici rol oynamaktadır.
Özetlersek, değişken debili sistemler, merkezi sistemlerin yüksek kapasiteleri ve büyük mahallerde uygulanabilme özelliği ile bireysel sistemlerin kullanıcı konforuna dönük esneklik ve kolay işletilebilme özelliklerini bir araya getiren sistemlerdir. Özellikle kısmi yüklerde sistem, çabuk ve kolay bir şekilde değişen yük ihtiyacına cevap vererek enerji verimliliği sağlar.
Değişken debili çoklu sistemlerin bir diğer kolaylığı, projelendirme ve uygulama safhalarında esneklik ve kolaylık sağlamalarıdır. Tesisat, merkezi sistemlere göre çok daha ince ve kolay işlenebilir olan bakır borularla sağlanmaktadır. Bir dış ünite bloğuna, tek bir bakır boru hattı ile farklı tip ve kapasitelerde pek çok iç ünite bağlantısı imkanı sunar. Tek bakır boru hattı olduğu için borulama malzeme ve işçilik maliyetleri düşer. Bir dış ünite bloğuna toplam sistem kapasitesinin üzerinde iç ünite kapasitesi bağlanabilir.