Hidrojen temiz enerji kaynağı olarak kullanılmasını teşvik etmek ve enerji verimliliğini artıran tekniklerin ve yöntemlerin araştırılması – geliştirilmesi için gerekli teknolojik ortamı hizmete sunmak amacıyla kurulan laboratuvarımızda hâlihazırda hidrojenin enerji depolamasında kullanılması konusunda ar-ge çalışmaları devam etmektedir.
Söz konusu proje kapsamında YEGM kampüsü içerisinde bulunan 17 kW kurulu gücündeki güneş panellerinden elde edilen elektrik enerjisi, laboratuvardaki elektrolizörde kullanılarak 10 bar da hidrojen elde edilecek ve hidrojen kompresöründe basınçlandırılarak kompozit tanklarda depolanacaktır. Bu tankların çıkışı laboratuvarın hidrojen hattına bağlanarak üretilen hidrojen laboratuvardaki yakıt pili deneylerinde kullanılacaktır.
YEGM kampüsünde kurulan Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarı 12 kW kapasiteli Türkiye’nin en büyük yakıt pili test istasyonunun da içinde bulunduğu modern ekipmanlarla donatılarak, 2’si doktoralı olmak üzere 4 TÜBİTAK MAM personeli ile 3 personelimiz olmak üzere toplam 7 uzman personel ile çalışmalarına başladı.
Laboratuvarda,
-Yakıt pili test cihazları, ( 125 W, 1kW, 2kW, 12kW )
-TGA-DSC,
-HPLC,
-GC,
-FT-IR,
-UV-Vis
gibi birçok analitik ve test cihazları ile
-Yakıt hücresi testleri,
-Analitik ölçümler,
-Sistem entegrasyonu aktiviteleri ,
-Karakterizasyon çalışmaları
gibi 100’ün üzerinde ölçüm ve test imkanı sağlanabilmektedir.
Hidrojen Laboratuvarı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarı hidrojen ve yakıt hücresi teknolojilerinde en modern ekipmanlarla donatıldı. Laboratuvarın amacı hidrojenin temiz enerji kaynağı olarak kullanılmasını teşvik etmek ve enerji verimliliğini artıran tekniklerin ve yöntemlerin araştırılması, geliştirilmesi için gerekli teknolojik ortamı sağlamak.
Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarı’nda yakıt hücresi testleri, analitik ölçümler, sistem entegrasyonu aktiviteleri, geliştirme ve karakterizasyon çalışmaları yapılabiliyor. Mühendis ve araştırmacılara yönelik donanımlı bir araştırma ortamı sunan laboratuvar, üniversitelerin ve resmi araştırma kuruluşlarının kullanımına açık.
Tarihçe
Uluslararası Hidrojen Araştırma Merkezi: Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında 21 Ekim 2003’te Viyana’da imzalanan ve 29 Ocak 2004 tarih ve 25361 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Güvence Fonu Anlaşması ile Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu başkanlığında Mayıs 2004’te faaliyete geçmiştir. 31 Aralık 2012 tarihine kadar ikinci kez uzatılmış olan süresinin tekrar uzatılmaması kararı UNIDO’ ya bildirilerek, ilgili merkezin UNIDO ile olan bağı kesilmiş ve 1 Ocak 2013 tarihinde tüm haklarıyla tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına devir olmuştur.
Söz konusu merkezdeki demirbaşlar Bakanlığımız envanterine kaydedilmiştir. Süreç içerisinde çeşitli üniversiteler ile laboratuvar alt yapısının kullandırılmasına yönelik protokoller imzalanmıştır. Ayrıca Genel Müdürlüğümüz tarafından kampüs alanında Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarı 2016 yılında kurulmuş, 2017 yılı içerisinde İstanbul Cevizlibağ’ da bulunan cihaz, ekipman, teçhizat bu laboratuvara taşınmıştır. 29.01.2018 tarihinde TÜBİTATK-MAM ile imzalanan sözleşme kapsamında Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarının işletilmesi 1 yıl süre ile TÜBİTAK-MAM’ a devredilmiştir.
Yakıt pili ile çalışan golf aracı
Laboratuvarda yapılan çalışmalar kapsamında, güneş paneli, yakıt pili, 6 adet metal hidrür tank, 4 adet jel akü, elektrik motoru, ekran ve kontrol kartı gibi bileşenler elektrikli bir golf aracına entegre edilmiştir. Güneş panellerinden ve yakıt pilinden üretilen elektrik bataryayı şarj etmekte ve batarya ile elektrik motoru tahrik edilmektedir. Ekran üzerinden bataryanın şarj yüzdesi, güneş panelinden ve yakıt pilinden bataryaya gelen enerji, motorun harcadığı enerji, hız, menzil ve alınan yol izlenebilmektedir.
Vanadyum redoks batarya depolama sistemi
Ayrıca laboratuvarda demo amaçlı olarak hazırlanan batarya sistemi 2 adet pompa, hücre ve güç kaynağından oluşan ve yaklaşık 15 W lık bir gücün, 180 cm2 aktif alanlı hücreden çözeltiler halinde geçirilerek şişelerde depolandığı Vanadyum Redoks Flow Batarya çalışması da yürütülmektedir. Bu sistemden elde edilen veriler yardımıyla 10 kW bir vanadyum redoks batarya depolama sistemi üretilmesi hedeflenmektedir.
Rezervasyon sistemi
Laboratuvarın etkin kullanımını sağlanması ve olabildiğince geniş kitlelere hizmet sunabilmesi için online rezervasyon sistemi de devreye alınmıştır. Söz konusu sistem ile laboratuvarda çalışma yapmak isteyen araştırmacılar başvuru yapabilmekte ve laboratuvar altyapısından faydalanabilmektedirler.
Ekibimiz
Laboratuvar işletmesi 3’ü YEGM, 4’ü TÜBİTAK MAM uzman personel ile yapılmaktadır.
İşbirlikleri
Üniversitelerin, araştırma kuruluşların ve özel sektörün yürüttüğü ar-ge çalışmalarına altyapı desteği sağlamak hedefi ile hizmete açılmış olan laboratuvar çalışmaları kapsamında hidrojen enerjisi teknolojileri alanında araştırma geliştirme ve bu teknolojilerin yaygınlaşmasında katkı yapmayı amaçlayan projeler geliştirilmesi konusunda 16 üniversite ve kamu kurumu ile işbirliği protokolü imzalanmıştır.
Hidrojen Dolum İstasyonu
Hidrojen ile çalışan tüm taşıtlara hizmet verebilecek altyapıya sahip Dolum İstasyonu hizmete açıldı. 300 bar basınç altında depolanmış olan Hidrojen Yakıt Pompası ile taşıtlara sunulabilmektedir.
Kaynak: YEGM