Degazör, kazan besleme sularının (O2) ve CO2 gazlarından arındırılmaları için kullanılır, sıcaklık-basınç ve sıcaklık-pulverizasyon esasına göre çalışır.
Buhar ve kaynar su sistemlerinin iki düşmanı vardır: Sudaki kireç gibi sertlik ve taş yapıcı malzemeler ve Oksijen (O2) ve Karbondioksit (CO2) gibi korozif gazlar. Oksijen (O2), havada ve taze kazan besleme suyu içinde çözünmüş halde bulunur.
Su, hava ile temasında çok kolay bir şekilde oksijen alır. Karbondioksit (CO2), ham suyun geçici sertliğini oluşturan veya yumuşatma işleminden sonra nitelik değiştiren sertlik yapıcı malzemelerin (karbonatların) sıcaklık ve basınç altında parçalanarak ayrışması sonucu oluşur.
Buhar kazanları besleme suyu ve kaynarsu kazanları tamamlama suyu içinde çözünmüş olarak bulunan serbest oksijen (O2) ile kazanlar içinde karbonatların parçalanmasıyla oluşan karbondioksit (CO2) gazları, kazanlarda, buhar kullanan cihazlarda ve özellikle tesisatta gözenekler ve paslanarak erimeler şeklinde korozyona neden olurlar.
Bu gazların etkileri taze besleme suyu oranı ve sistem işletme basıncı arttıkça daha da artar. Kazan besleme sularının (O2) ve CO2 gazlarından arındırılmaları için degazör cihazından geçirilerek degaze edilmeleri şarttır.
Sıcaklık + Basınç Esasına Göre Çalışan Degazör
Sıcaklık + basınç esasına göre çalışan degazörler, özellikle taze besleme suyu oranının yüksek olduğu yüksek basınçlı kazanlı sistemlerde kullanılırlar. Bu cihazlar, kısmen kondens tankında parçalanan karbonatların kendi bünyelerinde de parçalanmalarını ve gazlarını açığa çıkarmalarını da sağlarlar.
Bu cihazların işletme sıcaklığı 102 – 105 °C, işletme basıncı 0,2-0,5 atü mertebesinde olup, gaz alma verimleri %96 – %100 aralığındadır. Sıcaklık yüksek olduğundan kazan besleme pompalarının kavitasyona neden olmadan sağlıklı çalışmalarını sağlamak amacıyla pompalardan asgari 4-4,5 metre yükseklikte tesis edilmeleri zorunludur.
Bu tipteki degazör sisteminde ısıtıcı buharın diğer bir kısmı, özel bir karışım donanımı ile doğrudan degazör tankı içindeki suya verilerek, suyun kaynayarak gazını bırakması sağlanır ve yeniden gaz alması engellenir.
Sıcaklık + Pulverizasyon Esasına Göre Çalışan Degazör
Sıcaklık + pulverizasyon esasına göre çalışan degazörler, özellikle taze besleme suyu oranının düşük olduğu orta basınçlı kazanlı sistemlerde kullanılırlar. Bu cihazların işletme sıcaklığı 90 – 95 ºC, işletme basıncı atmosferik, gaz alma verimleri %90 – %95 aralındadır. Karbonatların parçalanması kendi bünyelerinde veya kondens tankında gerçekleşir.
Sıcaklık yüksek ve kavitasyon tehlikesi olmadığından kazan dairesi zemininde veya kondens tankı üzerinde tesis edilebilirler. Her iki degazör sistemininde besleme suyu pulverize edilmek ve degazör tavalarından geçirilmek suretiyle buharla karıştırılarak sıcaklığı arttırılır ve böylece O2 ve CO2 gazları besi suyundan ayrıştırılır. Serbest kalan O2 ve CO2 gazları degazör üzerindeki otomatik gaz atma vanasından dışarı atılır.
Kaynak: Doç. Dr. Hüsamettin BULUT