Asansör Basınçlandırma Hesabı yaparken, yapılması düşünülen asansörde kullanılan kat kapılarının tipi ve bekleme anında, varsa açık bekleyen kapıların sayısı önceden bilinmelidir. Bu nedenle basınçlandırma yapabilmek için binada kullanılacak asansör sayısı, asansörlerin mimari projedeki konumları ve özellikleri önceden bilinmek zorundadır.
Basınçlandırma sistemi çalıştığı zaman, bütün kapılar kapalı ise basınçlandırılan Asansör kuyusu ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkı 50Pa olmalıdır. Açık bekleyen asansör kat kapısı bulunuyorsa bu basınç farkı 15Pa olmalıdır.
Asansör kat kapıları binanın merdiven kovasına yani merdiven sahanlığına açılması kaçınılmazdır. Şayet binanın merdiven kovasına da basınçlandırma sistemi uygulanmış ise asansör kuyusundaki basıncın merdiven havasına uygulanan basınçtan daha yüksek olacak şekilde tasarlanması gerekmektedir.
Kat kapılarında yarım otomatik kapı tipi kullanılması halinde, kapılarda bulunan kapı kapatma yayının oluşturacağı kapatma kuvvetinin, basınçlı havanın oluşturacağı açma kuvvetinden büyük olması gerekir. Şayet bu şekilde ayarlanmış yarım otomatik kapı yayları kapılarının normal zamanlardaki çalışma konforunu olumsuz yönde etkileyip sert kapanmalarına sebep oluyorsa, bu takdirde basınçlandırma hesaplarında açık bekleyen kat kapısı konumu dikkate alınarak hesap yapılmalıdır.
Basınçlandırma sistemi çalıştığında; açık bekleyen kat kapısından basınçlandırılmış asansör kuyusuna duman girişini engelleyecek yeterlilikte hava hızını sağlayabilmelidir. Her hangi bir kapının tamamının açık olması halinde oluşacak hava akımının ortalama hız büyüklüğü 1m/sn den az olmamalıdır.
Basınçlandırma havasının debisi, asansör kuyusundaki toplam sızıntı alanlarından dışarıya kaçan hava miktarını karşılayabilecek miktarda olmalıdır. Yarım otomatik kapılı asansörlerde kapı başına 0,09 m³/sn kadar mevcut debiye ilave edilmelidir.
Asansör Basınçlandırma işlemi Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik de açıkça belirtilmektedir.
Madde 62/2: Asansör kuyusu ve makina dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan maddelerden yapılır.
Madde 62/4: Asansör kuyusunda en az 0,1 m² olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar bir havalandırma ve dumandan arındırma bacası bulundurulur veya kuyular basınçlandırılır. Aynı anda bodrum katlara da hizmet veren asansörlere, bodrum katlarda korunmuş bir koridordan veya bir yangın güvenlik holünden ulaşılması gerekir. Asansörlerin kapıları, koridor, hol ve benzeri alanlar dışında doğrudan kullanım alanlarına açılamaz.
Madde 63/6: Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır denilmektedir.
Madde 89/4: Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir.
Yukarıdaki maddelerden de anlaşılacağı gibi yüksek yapılarda mecbur tutulan acil durum asansörü ile diğer yapılardaki asansör kuyularında isteğe bağlı olarak basınçlandırma sistemlerinin yapılması gerekmektedir.
Bu kısa giriş sonrası Asansör Basınçlandırma konusu ve hesaplama yöntemlerinin ele alındığı makaleye göz atalım.
Asansör Basınçlandırma Hesap Kuralları
0B577_s9dv9PcZ3IyVmZiTVp3WWcAsansör Basınçlandırma Hesabı yapabilmeniz için çeşitli excel programlarını ekteki linkten indirebilirsiniz.
| Asansör Basınçlandırma Hesap Programları | ||||
| Açıklama | İndirme Linki | |||
| Acil Durum Asansörü Basınçlandırma Fanı Hesabı Excel |  |
|||
| Asansör Kuyusu Basınçlandırma Programı Excel | |
|||
Yangın Merdiveni Basınçlandırma Fan Seçimi örnek projesi için yapılan hesaplama adımlarına bakabilirsiniz.
Kaynak:
1- R.Engin Turgay, Makine Mühendisi