Isı kazancı ve ısı kaybı hesabına esas alınan Pencere ve Kapı Isı Geçirgenlik Kat Sayıları ve Hesabına yer verilmiştir.
Saydam bileşenler için iletim ve taşınım ile ısı geçiş katsayısı aşağıdaki gibi hesaplanır:
– Saydam bileşende kullanılan cam malzemesi tablo 8.4’den seçilir. Bu tablodan camın ısıl geçirgenlik katsayısı (Ugl) alınır.
Tablo 8.4 Ara Boşluk Dolgusuna Göre Çok Katlı Camların Isı Geçirgenlik Kat Sayıları
Cam | Ara boşluk dolgusu cinsi (Gaz konsantrasyonu ≥ 90) | ||||||
Tip | Cam | Normal yayınım derecesi (Emissivite,ε) | Ölçüler mm | Hava | Argon | Kripton | SF6 |
Çift cam | Kaplamasız cam (Normal cam) | 0,89 | 4-6-4 4-9-4 4-12-4 4-15-4 4-20-4 | 3,3 | 3,0 | 2,8 | 3,0 |
3,0 | 2,8 | 2,6 | 3,1 | ||||
2,9 | 2,7 | 2,6 | 3,1 | ||||
2,7 | 2,6 | 2,6 | 3,1 | ||||
2,7 | 2,6 | 2,6 | 3,1 | ||||
Tek kaplamalı cam | ≤ 0,4 | 4-6-4 4-9-4 4-12-4 4-15-4 4-20-4 | 2,9 | 2,6 | 2,2 | 2,6 | |
2,6 | 2,3 | 2,0 | 2,7 | ||||
2,4 | 2,1 | 2,0 | 2,7 | ||||
2,2 | 2,0 | 2,0 | 2,7 | ||||
2,2 | 2,0 | 2,0 | 2,7 | ||||
Tek kaplamalı cam | ≤ 0,2 | 4-6-4 4-9-4 4-12-4 4-15-4 4-20-4 | 2,7 | 2,3 | 1,9 | 2,3 | |
2,3 | 2,0 | 1,6 | 2,4 | ||||
1,9 | 1,7 | 1,5 | 2,4 | ||||
1,8 | 1,6 | 1,6 | 2,5 | ||||
1,8 | 1,7 | 1,6 | 2,5 | ||||
Tek kaplamalı cam | ≤ 0,1 | 4-6-4 4-9-4 4-12-4 4-15-4 4-20-4 | 2,6 | 2,2 | 1,7 | 2,1 | |
2,1 | 1,7 | 1,3 | 2,2 | ||||
1,8 | 1,5 | 1,3 | 2,3 | ||||
1,6 | 1,4 | 1,3 | 2,3 | ||||
1,6 | 1,4 | 1,3 | 2,3 | ||||
Tek kaplamalı cam | ≤ 0,05 | 4-6-4 4-9-4 4-12-4 4-15-4 4-20-4 | 2,5 | 2,1 | 1,5 | 2,0 | |
2,0 | 1,6 | 1,3 | 2,1 | ||||
1,7 | 1,3 | 1,1 | 2,2 | ||||
1,5 | 1,2 | 1,1 | 2,2 | ||||
1,5 | 1,2 | 1,2 | 2,2 | ||||
Üçlü cam | Kaplamasız cam (Normal cam) | 0,89 | 4-6-4-6-4 4-9-4-9-4 4-12-4-12-4 | 2,3 | 2,1 | 1,8 | 2,0 |
2,0 | 1,9 | 1,7 | 2,0 | ||||
1,9 | 1,8 | 1,6 | 2,0 | ||||
Iki kaplamalı cam | ≤ 0,4 | 4-6-4-6-4 4-9-4-9-4 4-12-4-12-4 | 2,0 | 1,7 | 1,4 | 1,6 | |
1,7 | 1,5 | 1,2 | 1,6 | ||||
1,5 | 1,3 | 1,1 | 1,6 | ||||
İki kaplamalı cam | ≤ 0,2 | 4-6-4-6-4 4-9-4-9-4 4-12-4-12-4 | 1,8 | 1,5 | 1,1 | 1,3 | |
1,4 | 1,2 | 0,9 | 1,3 | ||||
1,2 | 1,0 | 0,8 | 1,4 | ||||
İki kaplamalı cam | ≤ 0,1 | 4-6-4-6-4 4-9-4-9-4 4-12-4-12-4 | 1,7 | 1,3 | 1,0 | 1,2 | |
1,3 | 1,0 | 0,8 | 1,2 | ||||
1,1 | 0,9 | 0,6 | 1,2 | ||||
İki kaplamalı cam | ≤ 0,05 | 4-6-4-6-4 4-9-4-9-4 4-12-4-12-4 | 1,6 | 1,3 | 0,9 | 1,1 | |
1,2 | 0,9 | 0,7 | 1,1 | ||||
1,0 | 0,8 | 0,5 | 1,1 |
-Saydam bileşenin ggl değeri Tablo 8.5’den seçilir:
Tablo 8.5. Yaygın olarak kullanılan cam türlerinin, yüzeye dik doğrultuda güneş enerjisi geçirgenlik faktörünün düzeltilmiş değerleri
Cam Tipi | ggl |
Tek cam | 0,85 x 0,80 |
Çit cam | 0,75 x 0,80 |
Seçici düşük yayınımlı kaplamalı çift cam | 0,67 x 0,80 |
Üçlü cam | 0,70 x 0,80 |
Seçici düşük yayınımlı çift kaplamalı üçlü cam | 0,50 x 0,80 |
Çit pencere | 0,75 x 0,80 |
– Saydam bileşenin çerçeve tipi (doğrama türü) seçilir. Bu seçim ile çerçevenin malzemesinin ısıl geçirgenlik katsayısı (Uf ) elde edilir. Bu katsayılar doğrama malzemesine göre Tablo 8.6’ da verilmiştir.
Tablo 8.6 Saydam bileşen çerçevelerinin ısıl geçirgenlik katsayısı
Çerçeve tipi | (W/m²K) |
Ahşap | 3,4 |
Polivinil (PVC) | 1,8 |
Alüminyum | 2,6 |
-Pencere için ısıl geçirgenlik (Uwin) katsayısı Tablo 8.7’ de cam ve çerçeve özelliklerine bağlı olarak verilmiştir. Tablo 8.7 ‘de yer alan değerlerinden en yakın olan seçilir. değerinde lineer enterpolasyon yapılarak pencerenin değeri bulunur.
–Tablo 8.7’ den seçilen değeri aşağıdaki hesapta kullanılır ve bu hesapla saydam bileşenin iletim ve taşınım ısı geçiş katsayısına (Htr,win) ulaşılır.
Htr,win = Awin . U win | (8.3) |
Htr,win: Bir zonu çevreleyen saydam bileşenlerin iletim ve taşınım ısı geçiş katsayısı, W/K
Awin: Saydam bileşenin alanı, m2
U win: Saydam bileşenin ısıl geçirgenlik katsayısı, W/(m²·K)
Not 1 – Camlı balkon kapıları için pencere kabulü yapılmaktadır.
Not 2 – Pencerelerde gece yalıtımı olması durumunda Uwin, pencere bileşeninin ısıl geçirgenlik katsayısı, güneş kazançlarının gerçekleşmediği (gün batımından gün doğuşuna kadar) süre içerisinde gece yalıtımı etkisi ile tekrar hesaplanır. Bu hesaba pencere bileşeninin ısıl geçirgenlik katsayısının yanında gece yalıtımı ile pencere bileşeni arasındaki hava boşluğu ve gece yalıtımı için kullanılan bileşenin ısıl geçirgenlik katsayısı hesaba katılır.
Tablo 8.7 Çerçeve ve cam özelliklerine bağlı saydam bileşen ısıl geçirgenlik katsayısı
Cam tipi | (W/m²K) | (W/m²K) | |||||||||
1,0 | 1,4 | 1,8 | 2,2 | 2,6 | 3,0 | 3,4 | 3,8 | 7,0 | |||
TEK CAM | 5,7 | 4,8 | 4,8 | 4,9 | 5,0 | 5,1 | 5,2 | 5,2 | 5,3 | 5,9 | (W/m²K) |
ÇİFT CAM | 3,3 | 2,9 | 3,0 | 3,1 | 3,2 | 3,3 | 3,4 | 3,4 | 3,5 | 4,0 | |
3,1 | 2,8 | 2,8 | 2,9 | 3,0 | 3,1 | 3,2 | 3,3 | 3,4 | 3,9 | ||
2,9 | 2,6 | 2,7 | 2,8 | 2,8 | 3,0 | 3,0 | 3,1 | 3,2 | 3,7 | ||
2,7 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 2,7 | 2,8 | 2,9 | 3,0 | 3,0 | 3,6 | ||
2,5 | 2,3 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 2,7 | 2,7 | 2,8 | 2,9 | 3,4 | ||
2,3 | 2,1 | 2,2 | 2,3 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 2,7 | 2,7 | 3,3 | ||
2,1 | 2,0 | 2,1 | 2,2 | 2,2 | 2,3 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 3,1 | ||
1,9 | 1,8 | 1,9 | 2,0 | 2,1 | 2,2 | 2,3 | 2,3 | 2,4 | 3,0 | ||
1,7 | 1,7 | 1,8 | 1,8 | 2,9 | 2,0 | 2,1 | 2,2 | 2,3 | 2,8 | ||
1,5 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 1,9 | 1,9 | 2,0 | 2,1 | 2,6 | ||
1,3 | 1,4 | 1,4 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 1,9 | 2,0 | 2,5 | ||
1,1 | 1,2 | 1,3 | 1,4 | 1,4 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 2,3 | ||
ÜÇLÜ CAM | 2,3 | 2,1 | 2,2 | 2,3 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 2,6 | 2,7 | 3,2 | |
2,1 | 2,0 | 2,0 | 2,1 | 2,2 | 2,3 | 2,4 | 2,5 | 2,6 | 3,1 | ||
1,9 | 1,8 | 1,9 | 2,0 | 2,0 | 2,2 | 2,2 | 2,3 | 2,4 | 2,9 | ||
1,7 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 1,9 | 2,0 | 2,1 | 2,2 | 2,2 | 2,8 | ||
1,5 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 1,9 | 1,9 | 2,0 | 2,1 | 2,6 | ||
1,3 | 1,4 | 1,4 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 1,9 | 2,0 | 2,5 | ||
1,1 | 1,2 | 1,3 | 1,4 | 1,4 | 1,5 | 1,6 | 1,7 | 1,8 | 2,3 | ||
0,9 | 1,0 | 1,1 | 1,2 | 1,3 | 1,4 | 1,5 | 1,6 | 1,6 | 2,2 | ||
0,7 | 0,9 | 1,0 | 1,0 | 1,1 | 1,2 | 1,3 | 1,4 | 1,5 | 2,0 | ||
0,5 | 0,7 | 0,8 | 0,9 | 1,0 | 1,1 | 1,2 | 1,2 | 1,3 | 1,8 |
Pencerelerde Kepenk Olması Durumu
Bu hesaplama yönteminde pencere kepenkleri, gece yalıtımı sağlaması için kullanılmıştır. Bu nedenle kepenk, yalnızca güneşin batmış olduğu ve dış hava sıcaklığının 10° C’ nin altında olması durumunda aktif (kapalı) kabul edilir ve Uwin değeri eşitlik 8.4 ile hesaplanır.
Uwin = Uwin+shut = 1 / ( 1 / Uwin + dshut / λshut + Rgap) | (8.4) |
Elde edilen Uwin+shut ile hesaplanır.
Htr,win = Awin . Uwin+shut | (8.5) |
Htr,win: Bir zonu çevreleyen saydam bileşenlerin iletim ve taşınım ile ısı geçiş katsayısı, W/K
Awin: Saydam bileşenin alanı, m2
Uwin+shut: Saydam bileşenin ve kepengin toplam ısıl geçirgenlik katsayısı, W/(m²·K)
Tablo 8.8 Hava tabakalarının ısıl geçirgenlik direnci hesap değerleri (TS 825)
Hava tabakasının | |||
Sıra No | Kalınlık (dgap) mm | Isıl İletkenlik Direnci (Rgap) m2K/W | |
1 | Düşey | dgap < 10 | 0,14 |
11 < dgap < 20 | 0,16 | ||
21 < dgap < 50 | 0,18 | ||
51 < dgap < 100 | 0,17 | ||
dgap > 100 | 0,16 | ||
2 | Yatay (ısı akışı aşağıdan yukarıya) | dgap < 10 | 0,14 |
11 < dgap < 20 | 0,15 | ||
dgap > 20 | 0,16 | ||
3 | Yatay (ısı akışı yukarıdan aşağıya) | dgap < 10 | 0,15 |
11 < dgap < 20 | 0,18 | ||
dgap > 20 | 0,21 |
Kapı Bileşenleri
Kapı bileşenleri için ısıl geçirgenlik katsayısı Tablo 8.9’ dan seçilir.
Tablo 8.9 Kapı bileşenleri için ısıl geçirgenlik katsayısı
Kapı seçiminde kullanılacak doğrama tipleri | Isıl geçirgenlik katsayısı (W/m²K) | |
DIŞ KAPI | Ağaç, plastik | 3,50 |
Metal (ısı yalıtımlı) | 4,00 | |
Metal (ısı yalıtımsız) | 5,50 |
Htr,do : Bir zonda yer alan kapı bileşenlerinden iletim ve taşınım ısı geçiş katsayısı, W/K
Ado: Kapı yüzeyinin alanı, m2
Udo: Kapı bileşeninin U katsayısı, W/(m²·K)
Kaynak: BEP