İlker Bey,
Köpüklü söndürme sistemi kapsamlı bir konu olup daha spesifik sorular sorabilirseniz yardımcı olabiliriz. Ancak Grup 1 Sınıfında yer alan (NFPA 409 - 4.1.1)’e göre, kapı yüksekliği 8.5m’nin üzerinde olduğunda, tek yangın alanı 3716m2 üzerinde olduğunda veya kuyruk yüksekliği 8.5m’nin üzerinde olan uçağı barındırabilecek büyüklükteki hangarlar için kısaca bilgi verelim. Ayrıca grup 2 ve grup 3 içinde kriterlere bakarak sizin hangarınızın hangi gruba girdiğini öncelikle belirlenmesi gereklidir.
Hangar sınıfının belirlenmesinin ardından, hangar grubuna göre NFPA409 standardında söndürme sistemi seçimi yapılır. Grup I hangarlar için NFPA409 ‘da üç farklı söndürme sistemi seçeneği tanımlanmaktadır. Ancak uçağın yakıtsız olması halinde sadece otomatik sprinkler sistemi yapılması yeterlidir.
1- Köpüklü baskın sprinkler sistemi ve tamamlayıcı sistem (uçak kanat alanı 279m2’nin üzerinde olduğunda kanat altı monitor sistemi veya yüksek genleşmeli köpük jeneratörü)
2- Otomatik sprinkler sistemi ve düşük seviyeli düşük genleşmeli köpük sistemi
3- Otomatik sprinkler sistemi ve düşük seviyeli yüksek genleşmeli köpük sistemi
Tüm seçenekler için ilave olarak aşağıdaki sistemlerin de tasarlanması gerekmektedir.
- Hangarda manuel kontrol için ilave olarak köpüklü yangın dolabı sistemi
- Hangar içinde depo, ofis gibi alanlar otomatik sprinkler sistemi
- Hidrant Sistemi
Köpüklü Baskın Sistemler için ;
Hangarlar için birinci seçenek köpüklü baskın sprinkler sistemidir. Köpüklü baskın sistem zon alanı 1394m2’yi geçmemelidir. Çalışması gereken zon sayısı hangarda yer alan uçak sayısına ve uçak büyüklüğüne göre belirlenmelidir. Hangarda kullanılacak olan sprinkler koruma alanı maksimum 12m² olmalıdır. Sprinkler arası mesafe veya branşmanlar arası mesafe en fazla 3.7m olmalıdır. Kullanılacak olan sprinkler açık tip olmalıdır. Orifisi 6.4 mm’den az olmamalıdır. Standart sprey sprinkler için köpüklü baskın sistem tasarım yoğunluğu 6.5lt/dk.m2 ‘den az olamaz. Uçağın kanadı altındaki alana AFFF köpük su karışımını atmak için monitör veya yüksek genleşmeli köpük jeneratörü kullanılmalıdır. Uçak kanat alanı 279m2’nin üzerinde olduğu durumda monitor tasarımı gerekmektedir. Hangarda birden fazla uçağın bulunması durumunda kanat alanı 279m2’den daha küçük olsa bile kanat altı bölgesi için bir monitor sistemine ihtiyaç olabilmektedir. Monitor sistemi, uçağın altında belirlenen alanı kapsayacak şekilde tasarlanmalıdır. Tasarımın amacı sistem devreye girdikten sonra 30 saniye içerisinde yangını kontrol altına almak ve 60 saniye içerisinde söndürmektir. Monitor yerleşimi için uygun konum belirlenmelidir. Monitor ile korunacak en uzak nokta arası mesafe ölçülmelidir. Bu mesafeye kadar atım yapabilen monitor nozulu seçilmesi gerekir. Monitör nozulu minimum giriş basıncı, nozulun K faktörüne bağlı olarak seçilmektedir. Monitörün tarama açısı, alanı koruyabilecek açıda seçilecektir. Taranacak minimum alan büyüklüğü kanat altı ve kanat orta kısmı kesit alanı toplamıdır. Şekil 1’de gösterildiği gibi monitörün taradığı alan ark şeklindedir. Bu nedenle uçak gövdesi ve kanat alanından daha büyük bir alanı taramaktadır. Gerekli monitör debisi, nozulun taradığı alan ile yoğunluğun çarpımı ile bulunur. Yoğunluk 4.1 lt/dak/m2 olarak alınacaktır. Sistem su ihtiyacı belirlenirken iki adet monitör çalışacağı düşünülmelidir.
