Türkiye Doğal Gaz Dağıtım Piyasasının serbestleşmesi yönünde ciddi adımlar atmıştır. 2001 yılında Doğal Gaz Piyasası Kanunu`nun yürürlüğe girmesinden sonra, Eylül 2002 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) yönetimi ve gözetiminde serbest piyasa aktiviteleri başlamış ve bugüne kadar 57 şehir için doğal gaz dağıtım ihalesi gerçekleştirilmiştir.
Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR), amaç ve hedefleri çerçevesinde, gerek dağıtım şirketlerinin hak ve menfaatlerinin korunması, gerekse dünya doğal gaz piyasaları ile entegrasyonun sağlanması dahil doğal gaz piyasasının gelişimine katkıda bulunacak her türlü hukuki, teknik ve sosyal faaliyeti yürütmek üzere Eylül 2004 tarihinde kurulmuş, faaliyetlerini daha etkin yürütebilmek amacı ile dernek merkezini 13 Haziran 2005 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile Ankara`ya nakletmiş ve 2005 yılı sonuna doğru da Ankara ofisi faaliyete geçmiştir. Derneğimizin ismi önüne, yaptığımız müracaata istinaden İçişleri Bakanlığı’nın uygun görmesi ile “Türkiye” kelimesi eklenmiş olup bundan böyle “Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği” olarak anılacaktır.
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR) kar amacı gütmeyen bir organizasyon olup, halen 57 üyesi bulunmaktadır. Bugüne kadar 69 şehir dağıtım lisansı verilmiş olup, doğal gaz 70`i aşkın şehirde kullanılmaya başlanmıştır. İhalelere ilişkin olarak ise, bugüne kadar 65 şehir dağıtım ihalesi yapılmış olup EPDK tarafından yeni ihale bölgeleri de ilan edilmiş bulunmaktadır.
GAZBİR TARİHÇE
397 Sayılı Doğal Gazın Kullanımı Hakkında Kanun hükmünde kararname döneminde doğal gaz dağıtımı yapan kuruluşlar İGDAŞ’ nin öncülüğünde sektördeki gelişmeleri takip etmek, kendi aralarında işbirliği ve dayanışmayı temin etmek, dünya gaz piyasaları ile entegrasyonu sağlamak, Uluslararası Gaz Birliği ve benzeri organizasyonlara üye olmak amaçları ile 2000’li yılların başından itibaren önemli çalışma ve girişimlerde bulunmuştur.
O tarihlerde yürürlükte olan 2908 sayılı Dernekler Kanununa göre tüzelkişilerin dernek kurmaları yada derneğe üye olmaları mümkün bulunmadığından, 3335 sayılı yasa kapsamında uluslararası nitelikte teşekkül kurulması gündeme gelmiş ve bu yönde faaliyette bulunulmuştur. BOTAŞ’ın kamu kurumu olması nedeni ile süreç uzamıştır.
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun yürürlüğe girmesi, doğal gaz piyasasının sektörlere bölünmesi, BOTAŞ tekelinin kalkması, yeni dağıtım şirketlerinin kurulacak olması nedenleriyle konu yeni bir perspektifle tekrar gündeme alınmıştır. Bu kapsamda Doğal gaz dağıtım şirketlerinin hak ve menfaatlerini tespit etmek, ortaya koymak, kamuoyuna yansıtmak, temsil etmek, gözetmek ve bu konularda her türlü girişimde bulunmak üzere Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR)’nin kurulması için ortak faaliyetlerde bulunma konusunda mevcut doğal gaz gaz dağıtım şirketleri arasında ortak fikir ve anlayış birliğine ulaşılmıştır.
GAZBİR’in kurulması amacı ile;
• 14 Ocak 2003 tarihinde İGDAŞ’ın evsahipliğinde İstanbul’da
• 4 Mart 2003 tarihinde İZGAZ’ın evsahipliğinde İzmit’te
• 26 Mart 2003 tarihinde AGDAŞ’ın evsahipliğinde Adapazar’ında
• 25 Haziran 2003 tarihinde EGO’nun evsahipliğinde Ankara’da
• 22 Nisan 2004 tarihinde ESGAZ’ın evsahipliğinde Eskişehir’de
• Temmuz 2004 tarihinde İGDAŞ’ın ev sahipliğinde İstanbul’da
toplantılar gerçekleştirilmiştir.
Yapılan toplantılarda ;
• GAZBİR’i oluşturmanın dağıtım şirketleri ülke ve müşteriler açısından önemi,
• Derneğin ismi, kısa ismi, sektördeki yeri ve konumu,
• Derneğin misyonu, vizyonu, amaç ve hedefleri ve faaliyet konuları
• Derneğe üyelik şartları,
• Dağıtım şirketlerinin birlik çatısı altında temsili, menfaatlerinin korunması,
• Dağıtım şirketleri arasında dayanışma ve işbirliğinin sağlanması,
• Doğal gaz piyasasının geleceği ve sektördeki gelişmeler
gibi konularında görüş alışverişinde bulunulmuş ve ortak kanılara varılmıştır. Yapılan toplantılarda GAZBİR tüzük taslağı da müzakere edilmiştir. Süreçte Türk Medeni Kanunu ile Dernekler Kanununda yapılan değişikliklerle tüzel kişilerin de derneklere üye olması mümkün kılınmıştır.
5 Temmuz 2004 tarihinde gerçekleştirilen ve 4646 sayılı yasaya göre ihale ile doğal gaz dağıtım lisansı alan şirketlerin de iştirak ettiği geniş katılımlı toplantıda; tüzük katılımcıların oy birliği ile kabul edilerek resmi prosedürün başlatılmasına karar verilmiştir.
Onaltı dağıtım şirketinin kurucu üyeliğinde GAZBİR’in resmi kuruluşu için 03.08.2004 tarihinde Ümraniye Kaymakamlığı’na müracaat edilmiştir, GAZBİR, 3 Eylül 2004 tarihinde 34-119/177 kütük no’su ile resmi olarak kurulmuştur.
GAZBİR sektörel bir dernek olarak faaliyet göstermekte olup amaç ve hedefleri aşağıdaki şekilde açıklanabilir;
• Doğal gaz dağıtım politikaları oluşturmak,
• Doğal gaz piyasasının gelişmesi ve ilerlemesi için ortak çaba ve gayret göstermek,
• Doğal gaz dağıtım şirketlerinin hak ve menfaatlerini tespit etmek, ortaya koymak ve çözümü için çalışmak,
• Doğal gaz piyasasının sorunlarını dile getirmek, çözümü için ortak tavır almak, kamuoyu oluşmasını sağlamak,
• Doğal gaz piyasasında ortak çalışma, amaç birliği oluşturarak yardımlaşma ve dayanışmayı gerçekleştirmek, uygulamada birlik sağlamak,
• Dağıtım şirketleri arasında işbirliği ve koordinasyonu gerçekleştirmek,
• Teknoloji, ekipman bilgi alış verişinde bulunmak,
• Doğal gaz dağıtımında vuku bulan gelişmeleri takip etmek,
• Dünya gaz piyasaları ile entegrasyonu sağlamak,
• Dağıtım şirketlerinin piyasa aktörleri ile olan ilişkilerine yön vermek ve çerçeve oluşturmak,
• Standardizasyon ve sertifikasyonlarla ilgili ortak yön belirlemek
GAZBİR üyeleri tüzelkişilerden müteşekkil bir dernektir. GAZBİR’e üye olabilmek için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan Doğal Gaz Dağıtım Lisansı almış şirket olmak gerekmektedir. Üyelerin tamamının tüzelkişi olması ülkemizde dernekler hukukunda yaşanan gelişmenin sonucudur.
GAZBİR Kurucu Yönetim kurulunun 30 Eylül 2004 tarihinde almış olduğu kararla GAZBİR Kurucu Başkanlığına İGDAŞ İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.’yi temsilen önce İGDAŞ Genel Müdürü Bilal Arslan, sonra K. Levent TÜFEKCİ, Başkan Yardımcılıklarına ESGAZ Eskişehir Şehir İçi Doğal Gaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş. temsilcisi M. Birol Ensari ve PALGAZ Doğal Gaz Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. temsilcisi Erdoğan ARKIŞ, Genel Sekreterliğe TRAKYADAŞ Trakya Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. temsilcisi Yaşar Arslan, muhasip üyeliğe İNGAZ İnegöl Gaz Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. temsilcisi Nevzat ŞATIROĞLU getirilmiştir.
GAZBİR ilk kongresini 16 Ekim 2004 tarihide gerçekleştirmiş ve organlarını teşekkül ettirmiştir. İlk kongre ile GAZBİR Başkanlığına SİDAŞ Sivas Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. temsilcisi Av. Faik IŞIK seçilmiştir.