Egzoz sistemi, motorda yanmış gazların atmosfere atılmasını sağlar. Silindirlerdeki çalışma sonrası oluşan yanmış gazların aracı terk edinceye kadar geçirdikleri devreye egzoz sistemi denir.
Bu sistemin amacı yanmış gazların en küçük dirençle atmosfere atılmasını sağlamaktır. Aşırı doldurmalı motorlarda, silindir içerisindeki yanma sonucunda oluşan yanmış gazlar egzoz manifoldları yoluyla silindir içini terk ederken turbo kompresörün türbinine çarparak türbini çevirir ve buradan atmosfere atılır.
Egzoz Sistemi
Egzoz Sistemi Elemanları
Egzoz sistemi manifold, borular, susturucu ve bağlantı elemanlarından oluşur.
Egzoz Manifoldu
Egzoz manifoldlarının görevi silindirdeki yanmış gazın egzoz borusu ve susturucu yolu ile dışarı atılmasını sağlamaktır. Egzoz manifoldları yanma sonucu meydana gelen artık gazlarını silindirlerden çok çabuk atılabilecek şekilde tasarlanmış, kollara ayrılmış boru düzeneğidir. Egzoz manifoldları dış silindirler ayrı ayrı, iç silindirlere ise iki silindire bir egzoz borusu gelecek şekilde yapılır. Egzoz manifoldları, egzoz gazlarının, geri basınç yapmadan silindirlerden kolayca atılabilmesi için geriye doğru genişleyerek hacim büyümesi yapacak şekilde imal edilir. Ayrıca çok silindirli motorlarda aynı anda, iki silindir egzoz yaptığı için egzoz manifoldları, çıkan egzoz gazlarının birbirini frenlemeden çıkışını sağlayabilecek biçimde yapılmıştır. Manifoldlar, genellikle dökme demir ve alüminyum alaşımlarından yapılır.
Egzoz manifold contaları, aynen silindir kapak contalarında kullanılan, malzemelerden yapılmaktadır. Bunlar, amyant üzerine, çelik, bakır, bronz sac kaplamak suretiyle çelik saclardan preslenerek telli klingirik veya gözeneklendirilmiş çelik sac üzerine klingirik kaplamak suretiyle yapılır.
Egzoz ve Emme Manifoldu
Egzoz Boruları
Yanmış gazlar, önce manifold ve egzoz borusunda hacim genişlemesinden dolayı bir miktar genleşip soğuyarak atmosfere atılır. Egzoz borusu çelik bir borudur. Borunun kendisi ön boru, merkez boru ve kuyruk boru olmak üzere üçe bölünmüştür. Egzoz borusunun hacmi yanma sonucunda silindirden çıkan gazların dışarıya daha iyi çıkabilmeleri için motorun bir silindir hacminin 2 katı kadardır.
Egzoz Borusu
Egzoz Susturucuları
İçten yanmalı motorlarda yanma sonucu meydana gelen egzoz gazlarının, gürültüsünü azaltmak için susturucular kullanılmaktadır. Susturucular gazların yavaşça boşalmasını temin ederken aynı zamanda onların soğumasını sağlar. Otomobil motorlarında egzoz gazları motordan sırasıyla egzoz manifolduna, egzoz borusuna, susturucuya geçerek kuyruk borusu yardımıyla otomobilin arkasından atmosfere atılır.
Susturucu
Susturucular düz akımlı ve ters akımlı olmak üzere ikiye ayrılır. Düz akımlı susturucularda iç içe geçmiş birkaç borudan ibarettir. Dış boru hariç borulara, birçok delik açılmış ve borular arasına sesi kesmek için cam pamuğu doldurulmuştur. Bu susturucularda susturucuya giren duman yön değiştirmeden yoluna devam ederek kuyruk borusu yardımıyla dış havaya atılır. Ters akımlı susturucularda, susturucu kutusunun içinde, birbirini takip etmeyen borular ve bölmeler vardır. Bu bölmeler arasında sesi emecek cam pamuğu bulunur. Susturucuya giren duman ileri geri hareketlerle genleşir, soğur, sesini ve hızını kaybettikten sonra kuyruk borusundan dışarı çıkar.